Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

91
kupem) równocześnie wysoka temperatura utrudniała prawidłowe warzenie
zaniżając wielkość produkcji. Oczywiście takie były tendencje generalne,
wyjątkowo (kilkakrotnie w badanych 24 latach)
poszczególne panwie
dały największą produkcję wła.śnie w miesiącach letnich. Weryfikację
przedstawionych powyżej wniosków umożliwiają rachunki młynów elbląskich.
Np. w 1631 r. na ogólną liczbę 134 producentów 27 w ogóle
zrezygnowało z przemiału słodów w trzecim kwartale, kontynuując produkcję
w kwartale czwartym 56
. Podobne sezonowe wahania produkcji
można zaobserwować też w Toruniu w drugiej połowie XVI w. (tab. 4).
Jak wynika z tamtejszych zestawień wpływów akcyzy słodowej w 1567 r.
najwięcej słodów przerobiono w marcu i październiku, najniższą zaś
produkcję odnotowano od maja do sierpnia. Jeśli nawet podatnicy zaniżali
wielkości produkcji, to zapewne czynili podobnie przez cały rok,
dlatego można mieć pewność, że zestawienia akcyzy oddają sezonowe
wahania produkcji. Podobnie w 1568/1569 r. szczyty produkcji przypadają
na grudzień-styczeń, marzec-kwiecień oraz październik, największy
spadek na czerwiec-lipiec. Swego rodzaju wyjątek stanowi lipiec 1568 г.,
kiedy warzono wiele więcej piwa tylko w kwietniu i grudniu. W ciągu
trzech lat: 1567, 1568, 1577, o których dane są pełne, na cztery miesiące
(od maja do sierpnia) przypadało odpowiednio ok. 24%, 27%, 21%
całorocznego przemiału. Wydaje się, że przytoczone powyżej przykłady
wystarczająco uzasadniają pogląd o sezonowości
57
miejskiej produkcji
piwa
56
WAP Gd. 397/689.
57 Zdaniem T. Lalika sytuacja w Krakowie była odmienna. Jednak
oparł on swe wnioski na rachunkach młynów tylko z jednego roku. Brak
wyraźnych wahań sezonowych mógł być tu kwestią przypadku, Ь a 1 i k,
"Ze studiów nad przemysłem spożywczym...", Kw, HKM, R. XXIV, nr 1.