Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

149
żyć
i gwiazdy 167 . Na drugim biegunie wśród miejsc odwiedzanych
przez piwoszów znajdowały się zajazdy Gdańska, Elbląga czy niektórych
wsi żuławskich. Przykładem tych ostatnich może być gospoda w
Wiśle (20 km od Malborka, d.Schoneberg). W 1674 r. byt to
właściwie
duży kompleks złożony z karczmy z pokojami noclegowymi i bro-
168
waru
Miejscami odwiedzanymi przez mieszczańską elitę były siedziby
bractw patrycjuszowskich takie, jak gdański Dwór Artusa. W Elblągu
tamtejsze bractwo Św, Jerzego miało oprócz siedziby w mieście ( Junkerhof)
także ogród. Ogród był czynny od Wielkanocy do końca listopada.
Na dworze dwóch kelnerów podawało piwo w cynowych naczyniach.
W ogrodzie pijącym przygrywała muzyka. Piwo podawano od 2-5
po południu i po przerwie od 6-9. Elbląski Junkergarten był opiewany
przez panegirystę Elbląga Krzysztofa Falcka w 156 4 г., a niemal w
sto lat później przez E. Hoffmana w jego pochwale elbląskiego piwa.
W Elblągu, podobnie jak w Toruniu, piwo byto też szynkowane na
strzelnicy, elbląskie zaś cechy browarnicze rywalizowały o prawo zaopatrywania
tego miejsca 169 . Poza miastami prawie wszystkie wsie i
osady woj. malborskiego, a także pozostałych województw pruskich posiadały
karczmy. Czasami konkurowały ze sobą 2—3 lokale.
Można
wśród karczem wiejskich wyodrębnić dwa typy zależne od pełnionej
funkcji - karczmę wyłącznie szynkującą piwo względnie inne napoje alkoholowe
i tzw. gościniec, a więc karczmę dysponującą pokojami noclegowymi
i stajnią. Większość tych budynków była budowana w drugiej połowie
XVII w. (niestety brak wcześniejszych danych) podobnie jak w
Wielkopolsce z drewna i gliny. Np. gościniec usytuowany na drodze z
Czerwonego Dworu do Malborka był drewniany, kryty słomą i trzciną
170 . Z dala od wsi była też położona karczma przy drodze z Liebental
do Dzierzgonia. Karczmy posiadały 1-2 pomieszczeń (izba mata
i duża), w wielkiej izbie piec i przeszklone okna. Na normalne wyposażenie
izby karczemnej oprócz pieca składały się 1-2 stoły, 2-4 ławy,
167 ZDEM, t. IV, s. 67-68, 161; M. R e n d s с h m i d t, "Das
alte Eibinge Burgerhaus", Elbing 1933, s. 26.
168
"Die Bau und Kunstdenkmaler der Provinz Westpreussen", t. IV,
Danzig 1919, s. 281-282.
169 WAP Gd. 392/41, s. 6; 492/646, s. 114, 194-195; A. i G. G r u-
n a u, "Die St. Georgen-Bnuderschaft zu Elbing", Marburg/Lahn 1955,
s. 77-81; E a 1 с к, "Lobspruch und Beschreibung...", nlb.
170
S z c z e p a n i a k , "Karczma...", s. 78-80; WAP Gd. 2/5,
f. 403 - inwentarz folwarku Czerwony Dwór 1668 r.