Andrzej Klonder BROWARNICTWO W PRUSACH KRÓLEWSKICH ...

80
a 1615 r. sztuka słodu zawierała 30 korcy. Z lat objętych tabelą
brak danych.
Źródła: X. F r o e 1 i с h, "Geschichte des Graudenzener Kreises",
Bd. I, s. 145-146.
stach był wyższy niż w Elblągu. Równocześnie małe miasta wszystkich
województw (ze wspomnianym powyżej zastrzeżeniem co do Malborka)
wykazywały te same tendencje rozwojowe. Do połowy XVII w. poziom
produkcji był w zasadzie ustabilizowany (przy lekkiej tendencji spadkowej
na początku stulecia), a ożywienie lat czterdziestych widoczne jest
głównie na przykładzie Grudziądza i Malborka. Druga potowa XVII w.
przynosi gwałtowny spadek produkcji (dane z 1670 r.) w woj. malborskim
i chełmińskim dwukrotny, w pomorskim trzykrotny. Pozostaje pytanie,
na ile był to spadek trwały i czy w równym stopniu dotknął wszystkie
miasta. Przykład woj. malborskiego i Malborka zdaje się wskazywać,
że najdłużej tendencja spadkowa mogła się utrzymywać w tych ośrodkach,
które znaczną część swej produkcji uprzednio lokowały na wsi.
Tam gdzie przeważała wytwórczość na własne potrzeby, zarówno skutki
wojny, jak i skutki ostrej konkurencji wiejskich producentów mogły
być mniej widoczne (miasteczka woj. malborskiego). Warto też zwrócić
uwagę na znaczny udział małych miast w globalnej miejskiej produkcji
piwa poszczególnych województw. W drugiej polowie XVI w, mate miasta
dawały ok. 57% produkcji woj. malborskiego (z Malborkiem), bez tego
zaś potentata - 18%; około 1670 r. ich udział wzrósł do 66%, bez Malborka
do blisko 36%. Odmiennie kształtowała się sytuacja w woj. pomorskim
i chełmińskim. W pierwszej połowie XVI w, małe miasta na Pomorzu
dawały ok. 24% produkcji, w drugiej połowie XVII w. zaś udział ich
zmalał do około 16%, mimo krachu produkcji gdańskiej. W woj. chełmińskim
udział małych miast z około 44% w XVI stuleciu zmalał do około