Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

owych kulturowych zasłon, przez które usiłują się przedzieraćmłodzi twórcy, by odnaleźć samych siebie we wspólnie doświadczanymrealnym świecie. Szersze uzasadnienie tej nieufnościto już jednak temat innej książki.Rzadko więc i jedynie przez językową rutynę pojawiać siętu będzie słowo „światopogląd". Nie dlatego, iż nie potrafiędocenić wagi problematyki filozoficznej światopoglądu, leczz powodu wulgaryzacji, jakiej uległa ona w praktyce pedagogiczneji zabiegach perswazyjnych propagandy. Często natomiastużywam słowa „świadomość". Rozumiem ją zgodniez odczuciem potocznym jako zdolność zauważenia faktuwłasnego istnienia, które jest zawsze „byciem w czymś". Jeśliwięc mówię o „rozwoju świadomości studenckiego teatru"znaczy to, iż jego twórcy wspólnie osiągnęli pełniejsze rozpoznanienieuchronności własnych uwikłań, spowodowanychzarówno samym faktem ludzkiej egzystencji, jak i tym, iż przebiegaona w określonym miejscu i czasie, w konkretnych warunkachhistorycznych, społecznych, politycznych. To rozpoznaniestanowi niezbędny punkt wyjścia dla dokonania wyborusposobu życia i kierunku dalszego badania egzystencjalnychi społecznych wymiarów własnej sytuacji. Często również pojawiająsię w tekście słowa „świadomość etyczna", „artystyczna",„polityczna". Znaczy to tyle, co zdolność krytycznegoodniesienia siebie jako moralistów, działaczy politycznychczy artystów zarówno do innych koncepcji, jak i do praktykispołecznej w tych dziedzinach życia.Określenie „świadomość społeczna" używane jest tu w innymnieco znaczeniu niż wymienione wyżej „świadomości". Rozumiemprzez nią wspólne jakiejś większej grupie — w tym wypadkuspołeczeństwu polskiemu — przekonanie o tym, że stanowiodrębną całość. Owa świadomość to wspólna wiedza o sytuacjigrupy jako całości wobec innych grup, o przeszłości i możliwychprzyszłych wydarzeniach, a także o ważnych ze względu naistnienie tej całości problemach.Zdaję sobie sprawę, że przedstawionym wyżej określeniombrak naukowej precyzji. Nie są to właściwie definicje, raczejpróby intuicyjnego uchwycenia znaczeń, w jakich się tych słów12