Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

społecznych. Położenie młodego teatru na przełomie dekadybyło dokładnym odwzorowaniem ogólnego stanu rzeczy.Ogromny rozmach organizacyjny kultury studenckiej nie znajdowałpokrycia w jej rzeczywistych osiągnięciach twórczych.Obłęd festiwali, konkursów, przeglądów — imprez zwykle bardzokosztownych — wprzęgał młodych twórców w tryby organizacyjnejmachiny, uniemożliwiając jednocześnie prezentacjewe własnym środowisku. Stwarzało to również sprzyjające dlamecenasów warunki do stawiania twórcom coraz to nowych„ideowych" wymagań, sprowadzających się do „wygładzania"ostrzejszych tekstów czy spektakli, zanim jeszcze przedstawionezostaną przed „sądem najwyższym" miejscowej cenzury. Sądten zresztą stawał się coraz ostrzejszy i „przepchnięcie" spektaklu,który mówiłby coś istotnego o realiach „epoki", wymagałostosowania coraz przemyślniejszych wybiegów. [—]Padały też propozycje, by ciężar odpowiedzialności za treśćspektakli przerzucić na terenowe ogniwa SZSP, przeciw czemuczęść zgromadzonych działaczy nieśmiało zaprotestowała.To kuriozalne spotkanie wyrażało ogólne tendencje politykikulturalnej tego okresu. Przeznaczeniem kultury jest tworzeniewspaniałego świata iluzji, odwracanie uwagi od narastającychproblemów społecznych. Każda myśl rozsądna, każda krytykasięgająca głębiej, ukazująca podstawowe konflikty ma byćtłumiona bądź odrzucana jako „demagogiczna", „destrukcyjna"— bo rozbijająca ów świat iluzji budowany pracowiciewszelkimi dostępnymi środkami propagandy.Reakcją wobec presji jest' — w środowisku młodego teatru,a także w innych środowiskach twórczych — upowszechnianiesię postaw buntu. Teatr studencki, nazywający sam siebie teatremmłodej inteligencji, tworzą ludzie młodszego pokolenia. Zestarych, zasłużonych zespołów pozostały żywe jedynie TeatrÓsmego Dnia i Teatr 77 z Łodzi. Inne albo się rozpadły, albowyczerpały swój potencjał twórczy, podejmując różne działaniana polu kultury, lecz jakby obok teatru. Teatr młodej inteligencjizaczyna więc poszukiwanie wspólnej płaszczyzny działania mającza sobą pewną ciągłość doświadczeń, ale i świeżość spojrzenianowej generacji. Ma tym razem również konkretnego156