Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

obić dalej z własnym życiem, kim być, kim się jest naprawdę?W świecie przestawionym, tak jak i w życiu jego twórców,padają nieustannie wyżej wymienione pytania, podejmowanesą próby identyfikacji z jakąś ideą, rozpoznania własnego sposobuwidzenia świata w ciągłości historii, tradycji, odnalezieniawłasnych „korzeni". Przeciwstawiane są także różne możliwości„urządzenia się w życiu" — wierność sobie czy karierowiczostwo?Postawa heroiczna czy mała stabilizacja? Ucieczkaw zacisze prywatności czy aktywność społeczna i uczestnictwow aktualnych politycznych wydarzeniach? Pytania tepadają wprost w spektaklach Teatru 77 (Koło czy tryptyk?. Pasja,Retrospektywa) oraz w Exodusie, Planach na życie, Żyj na huśtawce,żyj i wielu innych. Dążenie do ideowej autoidentyfikacji, dookreślenia się wobec niedawnej historii podejmują zespołyTeatru Ósmego Dnia (Musimypoprzestać.... Przecena, Ach, jakżegodnie żyliśmy). Teatr STU — Sennik Polski, Spadanie, Teatr77 — Retrospektywa, Teatr „Jedynka" — Diagnoza i Odzyskaćprzepłakane lata.— Sytuacja „niemożności", poczucie braku szans realizacjiwłasnych koncepcji życia zarówno w sferze społecznej, jaki prywatnej.Wszystkie niemal spektakle są deklaracją udziału w naprawieżycia społecznego, odpowiedzialności za to, co jest, i co możesię wydarzyć. Jednakże w „świecie przedstawionym" dominujeświadomość odrzucenia tej oferty lub własnej bezsiły wobec potężnegooporu rzeczywistości, który trzeba pokonać, by ją zrealizować.„Mówcie do ściany, ściana was wysłucha" — stwierdzająbohaterowie Exodusu. Chłopiec w przedstawieniu Odzyskać przepłakanelata chwyta kanister z benzyną. Może ofiara samopaleniaskruszy ten opór, może przebije innym drogę. Ubrany na białoCzysty, który „chce być kimś" — uczciwym, żyjącym godnie, realizującymwłasne ideały — ubrudzony, pobity, pije wódkę wznosząctoast za „szarość i nijakość". Krwiodawcy w spektaklu Jednymtchem nie potrafią zdobyć się na przekroczenie narzuconegoim tabu — drzwi, za którymi dzieje się coś ważnego, coś, co byćmoże zadecyduje o ich dalszym zniewoleniu lub odzyskaniu wol-119