Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

RUCH I INSTYTUCJANa początku tego rozdziału wymieniłam jeden z warunkówprawidłowego funkcjonowania instytucji: zgodność jej celówi środków działania z podstawowymi wartościami systemu społecznego,w którym jest osadzona, a szczególnie z wartościamiważnymi dla kręgu ludzi, których obejmują jej działania. Przyjrzyjmysię teraz innym, równie istotnym warunkom:— Wyraźne sformułowanie celów, ich przejrzystość, polegającana tym, że są zrozumiałe, oczywiste zarówno dla działającychw nich funkcjonariuszy, jak i „klientów".— Adekwatność środków w stosunku do założonych celów,które stanowią rację istnienia instytucji. Środki te nie mogązdominować celów. „Im bardziej cele instytucji przenoszone sąna zagadnienia procedury załatwiania spraw, metodyki postępowania[...], a im mniej poszczególne etapy działania instytucjonalnegopodlegają wpływowi celów naczelnych tej instytucji,tym bardziej działanie danego systemu instytucjonalnegoprzerodzić się może w konserwatywny, rytualistyczny, antyinnowacyjnysystem działań." 27— Koherencja celów oraz ich wewnętrzna spójność.— Bezosobowy, formalny charakter czynności wykonywanychprzez funkcjonariuszy realizujących interesy instytucji.Postępowanie zgodnie z utrwalonym wzorem działania instytucji,w jej imieniu, traktowanie tych celów i wzorów jako czegośbezwzględnie nadrzędnego w stosunku do własnych interesówprywatnych, słowem obiektywizacja funkcji i depersonalizacjaczynności, „...jeżeli dana instytucja przekształca się w urządzeniezależne od interesów ludzi powołanych do sprawowaniafunkcji zinstytucjonalizowanych, wtedy traci ona swój charakterpubliczny, traci prestiż i zaufanie grupy" — pisze Jan Szczepański.28Przypomnijmy teraz, jakim celom miała służyć instytucja27A. Podgórecki, Patologia działania instytucji, w tomie: Zagadnienia patologiispołecznej. Warszawa 1976, s. 195.28J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa 1963s. 104197