Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

sowania jest mi najbliższy. Przez ruch społeczny rozumiem najogólniejszczególny rodzaj konfliktu społecznego, w którymwyraźnie zdefiniowani są zarówno współzawodniczący „aktorzy",jak i „stawka", o którą toczy się gra. Ta widoczność oponentóworaz dóbr, o które walczą lub nad którymi pragnąsprawować kontrolę, pozwala określić pole działania ruchuspołecznego. Wielkie ruchy rewolucyjne wieku XIX i początkówbieżącego stulecia walczyły o sprawiedliwy podział dóbr materialnychi udział w sprawowaniu władzy. Ich głównym terenemdziałania była więc sfera ekonomiczna i polityczna. W ostatnimdwudziestoleciu polem najistotniejszych konfliktów społecznychstała się kultura. Wedle Alain Touraine'a, jednego z najwybitniejszychteoretyków i badaczy współczesnych ruchów społecznych,najważniejszym przedmiotem konfliktu jest dziś kontrolanad podstawowymi wzorami kultury, określającymi normatywnieformy naszych kontaktów z otoczeniem. Te „wzory podstawowe"to modele wiedzy, typowe formy lokaty kapitału i zasadyetyczne. Zakreślają one charakterystyczne dla danej kulturyramy, w jakich mieści się aktywność poznawcza, produktywnośći moralność. 3 Wielu badaczy podziela dziś pogląd Touraine'a,zgodnie z którym w wielu krajach współczesnego świata panowanie,dominacja jest możliwa nie tyle dzięki kontroli nad środkamiprodukcji, ile przez produkcję dóbr symbolicznych, informacjii obrazów świata dostarczanych przez kulturę. W przeszłości granicekształtowania życia społecznego za pośrednictwem wzorówkultury określały metaspołeczne gwarancje porządku społecznego,takie jak: prawa natury, prawa historii, prawa boskie zawartew panującym systemie religijnym. Do tych zasad odwoływały sięwszystkie ruchy społeczne kwestionując zastaną rzeczywistośći tworząc wizje „nowego świata". W czasach współczesnych tegwarancje ostateczne straciły swą moc obowiązującą. Możliwośćtworzenia, ale zarazem destrukcji otaczającego świata stała sięniemal nieograniczona. Obejmuje ona sferę przedmiotów symbo-1A. Touraine. The Study of Social Movemems. Social Research. ,.An InternationalOuarierly on Social Sciences" 1985. t. 52. nr 4. New York. s. 779.129