Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

napięcia powagi, od obrazów bardzo realistycznych, do wizji koszmarnychsnów, o których jednak wiemy, że nie sposób się z nichobudzić, gdyż są tylko innym przedstawieniem tego samegoco w realistycznych obrazach świata.A więc: „— Jedność, równość, przecena dla wszystkich. Spokojniepatrzymy w radosną przyszłość. Wszyscy złączeni w skrusze,oskarżeni przez siebie samych, bracia pokutnicy — na naszychbarkach opiera się świat."Przedstawione w spektaklu reguły obowiązujące w świecieinstytucji społecznych i w życiu publicznym to przemoc, korupcjai kłamstwo. To zarazem środki zniewolenia, za pomocąktórych wciąga się ludzi w układ systemu i tłumi wszelki opór.Oto grupa pijanych rodaków sączy kolejną butelkę wódki. Skądśzjawia się obcy. „— A ten skąd się tu wziął?! Ty — nie jesteśPolakiem! Trzymaj mnie, bo go skurwię. — Pijacy stają sięcoraz bardziej agresywni. — No przypierdol, przypierdol! —sypiąsię wyzwiska. — Kapuściany ryju! Napletku nie golony! Tybrylorzu! Szczurzy dydku! Ty Żydzie! Studencie pierdolony!Pasożyt! Dekadent!" — grupa rzuca się na obcego bijąc i kopiącgo brutalnie. Reakcje tłumu odpowiadają reakcjom władzy.,,— Trzeba wybić tych wszystkich anarchistów, terrorystów,buntowników, tych szalonych, chorych psychicznie, nadwrażliwych— tych innych. Chcemy, żeby znów zapanował spokóji zdrowie" — mówi jej symboliczny przedstawiciel.Oto scena „budowy lepszego jutra": Między dwoma rzędamiludzi — przypominającymi „ścieżkę zdrowia" — chodzi chłopiec,tam i z powrotem, jak wahadło. Usiłuje sobie coś przypomnieć:„— Pierwszy, drugi, trzeci... dwudziesty dziewiąty, trzydziesty.Wypłata!" — wykrzykuje triumfalnie. Grupa zaczynaśpiewać, chłopiec chodzi dalej jak w kieracie coraz wyraźniejposzturchiwany i poganiany przez stojący szpaler. Chodzicoraz prędzej ciągle próbując coś sobie przypomnieć. Stojącyśpiewają:Nie, spróbujemy jeszcze raz,Niechaj się wali stary świat!We dłoni młot, przy siostrze bratCzoła zraszając potem91