Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

i przedstawicieli. Przywódcami byli liderzy i członkowie najlepszychzespołów teatralnych, ludzie stanowiący w środowiskuteatrów studenckich autorytety moralne i artystyczne. W tympierwszym okresie należeli do nich z pewnością Litwiniec z „Kalambura",Lech Raczak z Teatru Ósmego Dnia, Hejduk i Bigosińskiz Teatru 77 z Łodzi, Krzysztof Jasiński z Teatru STUz Krakowa. W parę lat później do grupy liderów dołączyłRyszard Major z „Pleonazmusa".Przeciw czemu i za czym opowiadał się teatr-ruch w początkachswego istnienia? Nie kwestionował treści oficjalnej ideologii,domagał się jedynie jej rzeczywistej realizacji, wskazującna rozbieżność między zawartymi w niej zasadami a ichpraktykowaną interpretacją. „Zmiana" nie oznaczała więc jakiegośradykalnego przewrotu, lecz jedynie zmianę stosunkurządzących do głoszonych przez nich samych postulatów, dopuszczenieprzedstawicieli społeczeństwa (szczególnie młodych)do współodpowiedzialności i współdecydowania o ważnychdla nich samych i dla całego kraju sprawach. „Odnowa"to przede wszystkim odnowa moralna, powrót do szczerości,spontaniczności, ideowego entuzjazmu i poświęcenia, do postawcharakterystycznych dla okresów rewolucyjnych przełomów,znanych zresztą twórcom młodego teatru jedynie z literaturyi opowiadań rodziców.Na „ideologię" ruchu teatralnego na początku lat siedemdziesiątychskładały się więc następujące przekonania: całokształtżycia kulturalnego i społecznego w Polsce wymaga zmiany.Zmiana ta jest możliwa, już się dokonuje, a jej istotnym czynnikiem,katalizatorem jest pokolenie młodej inteligencji osiągającejw tych właśnie latach wiek dorosłości. Narzędziemprzyspieszenia zmiany przez kształtowanie świadomości jestsztuka, teatr. Naprawa świata dokonuje się przez odrodzeniemoralne. Podjęcie walki o autentyczną kulturę wymaga zmianysamego siebie, własnej osobowości, zgodnie z przyjętymi ideałami.Inaczej działanie na rzecz zmiany będzie puste i nieuczciwe,nie ma bowiem innej drogi odnowienia kultury jak tworzenieczłowieka twórczego, wolnego, autentycznego.144