Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

czywistnienia ciągle powracającej utopii, w której wszyscy sątwórcami, starają się wskazać możliwości budowania jej jużteraz.3. SZTUKA I ARTYŚCI W RAMACH KULTURY ALTERNATYWNEJWraz z hasłem upowszechnienia twórczości pojawiło sięhasło unicestwienia sztuki jako działalności zarezerwowanejdla specjalistów, prowadzącej do tworzenia trwałych obiektów.Dewaluacji uległo pojęcie „dzieła sztuki", a pozycja artystyw ramach koncepcji kultury alternatywnej uległa degradacji.Sztuka i działalność artystyczna jako istotna część zakwestionowanejkultury musiała również zostać zakwestionowana, cowięcej, owa destrukcja występuje wyraźnie również wewnątrz,w obrębie samej sztuki. Charakteryzując owe tendencje StefanMorawski pisze o Dubuffecie: „wniósł do tradycji myśli anarchistycznejnową propozycję — zamiast przekraczania sztuki w projektowanejprzyszłości, unicestwienie jej już dzisiaj, ponieważjej antyalienacyjny charakter jest pozorny". 9Radykalna zmiana kultury wymaga „zawieszenia" nie tylkojej języka, całej hierarchii wartości, wzorów zachowania, aletakże odrzucenia sztuki, która wydaje się zwykle zaprzeczeniemświata stereotypów, przymusu, pozorności. „Propozycjeostateczne idą w duchu bezwzględnej, adialektycznej eliminacjikultury jako zbioru wyłącznie instytucji i stereotypów. Intelektualiścirewolucjoniści muszą wyrzec się swego dotychczasowegostatusu, przejść przez trening dekulturacji, «odmagnesować»mózgi." 10W koncepcjach społecznej zmiany formułowanych przezspołeczności alternatywne zwraca się uwagę na koniecznośćprzywrócenia sztuce, twórczości artystycznej jej pierwotnegoznaczenia i miejsca w życiu człowieka. Sztuka, kreacja jest sposobembycia człowieka w świecie, elementem codzienności, jed-910S. Morawski, „Sztuka i anarchizm", s. 212 (tekst nie publikowany).Tamże, s. 208.31