Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

Jaki jest zakres opisywanego tu zjawiska? I jakie zasady ustaleniajego ram czasowych? Przedmiotem mojej analizy są teatrynazwane umownie „studenckimi", działające w okresie od 1970do 1980 roku pod patronatem Zrzeszenia Studentów Polskich(ZSP), potem Socjalistycznego Związku Studentów Polskich(SZSP), i finansowane z funduszów organizacji, oraz teatryzawodowe, które wyrosły z tego ruchu, profesjonalizując sięjuż w momencie, gdy poglądy i główne idee artystyczne zespołuzostały w pełni ukształtowane. W objętym badaniami dziesięcioleciu„zaistniało" kilkaset teatrów studenckich. „Zaistniało",gdyż żywot wielu z nich był krótki, niektóre rozpadałysię już po premierze. Stąd trudność dokładnego określenia ichliczby. Można powiedzieć w przybliżeniu, że utrzymywałasię ona stale w granicach 200. (Jedne zespoły rozwiązywałysię, na ich miejsce wchodziły inne.) Z tej dużej liczby wybrałamjedynie teatry znaczące. Kryterium wyboru stanowiły: ich rangaartystyczna (słabe teatry, choćby najsłuszniejsze głosiły idee,nie miały szans oddziaływania), dojrzałość w formułowaniuwłasnych programów, świadomość własnej kulturowej i artystycznejodrębności, poczucie przynależności do ruchu, odpowiedzialnośćza całość tego ruchu, określanie jego celów, poszukiwanieskutecznych dróg działania. Słowem, są to teatry,które ukształtowały oblicze całości badanego zjawiska, doktórych doświadczeń odwoływali się młodsi bądź naśladującje, bądź próbując im przeciwstawić własne, nowe koncepcje. Nawyborze teatrów, o których tu mowa, zaważył jeszcze jedenfakt. Nie wymieniam zespołów, z którymi nie zetknęłam siębezpośrednio. Niech mi wybaczą młodzi twórcy, jeśli któryśz ważnych zespołów czy spektakli został pominięty. Takichwypadków jest chyba bardzo niewiele.Środowisko teatru studenckiego tworzył także krąg ludzi,których Stefan Morawski nazwał trafnie grupą „przy-artystów".To krąg najbliższych przyjaciół i sympatyków, rekrutującysię głównie ze środowisk profesjonalnie z teatrem związanych:krytyków teatralnych, młodych intelektualistów, rzeczywistychlub potencjalnych reżyserów, aktorów, scenarzystów, pisarzy,poetów itp. Ludzie ci stanowili najczęściej stałą obsadę jury8