Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

ich niszczącego wpływu wyzwolić. Pierwszym krokiem ku wyzwoleniujest słowo NIE! „...rzucone w twarz złu, posiadamistyczną siłę idącą z głębi wieków. Niewolnik zawsze mówitak" — stwierdzają twórcy Naszej niedzieli. „PowiedzieliśmyNIE! — głośno, wobec siebie i widzów, którzy chcą nas nie tylkosłuchać, ale i rozumieć. Powiedzieliśmy to po raz pierwszy z myśląo konkretnym TAK, po to aby to TAK mogło swobodniewejść w życie" — pisze Krzysztof Babicki w liście-komentarzudo spektaklu Odzyskać przepłakane lata. „To tylko słowo«nie» — miej je we krwi, która spływa kroplami po murzeo świcie" — mówią słowami Barańczaka twórcy spektakluJednym tchem.Stosunek do „świata przedstawionego" — rzeczywistościgroteskowej, absurdalnej lub groźnej i obcej oraz do kreowanychwewnątrz niej typowych sytuacji — jest zawsze wyraźnie określony.Najczęściej aktorzy w pewnym momencie porzucają konwencjęspektaklu i zwracają się bezpośrednio do widza: w Kołoczy tryptyk? — ktoś przerywa „bankiet" ściągając obrus, walipięścią w stół i krzyczy: „Dosyć! [...] przyglądania się karykaturzespołeczeństwa, którą tworzyliśmy wspólnie!" Lub: „Niema żadnego ideału. [...] To wszystko musisz stworzyć sam[...], aby nie kłamać, aby nie żyć pod nieustannym pręgierzemwłasnej pogardy" — zwraca się do widza aktor w spektakluMusimy poprzestać na tym, co tu nazwano rajem na ziemi?:Jeśli ominiesz z daleka ogromny zielony stółSkrzypiący pod ciężarem gwiazd podlegających wycenie[...]Być może wtedy zniszczysz na zawszeSwój przydział na nicość...— tak kończy swą wypowiedź w przedstawieniu Nie nam leciećna wyspy szczęśliwe zespół Teatru „Provisorium".„Bronisz godności czy ulegasz przemocy? A jeżeli ulegaszprzemocy, to co starasz się ocalić?" — pyta chłopak, porzucającna chwilę „radosny świat" Naszej listy przebojów.„Nie pozwól nam ogłuchnąć od słusznych wielkich haseł. [...]Nie zabierz nam myślenia w kagańcu wiecznej zgody na wszelkiel?.4