Aldona JAWŁOWSKA więcej niż teatr

Wedle Bogusława Litwińca, twórcy idei festiwali i ich głównegoorganizatora, na drugim MFFTS zbudowana zostaławspólna płaszczyzna ideologiczna międzynarodowego ruchunieprofesjonalnych, walczących teatrów. Jej najważniejszetreści to: przekonanie o społecznej misji teatru, o tym, że stanowion miejsce odnowienia form komunikacji między ludźmii narzędzie walki o zniesienie niesprawiedliwości, przemocy,wyzysku. „Teatr nie może poddać się przekonaniu o rozdzialemiędzy sztuką a życiem. [...] Tylko w twórczości nastawionejna dokonywanie zmian w życiu społecznym może nastąpić połączeniekultury z naturą [było to jedno z czołowych haseł —celów — ruchu kontestacji — A. /.]. Czas najwyższy przebudowaćw teatrze treść pojęć «artyzm», «piękno», «arcydzieło»— obowiązkiem artysty jest kierować się ekspresją własnejosobowości tu i teraz, wyzwalać siebie intelektualnie i emocjonalniez maksymalną intensywnością, co jest również drogą dopozaosobistego celu" 15— pisze Litwiniec.Na tym tle polskie zespoły zafascynowane własnymi poszukiwaniamiestetycznymi wypadły dość blado. Festiwal był dlawielu młodych twórców w Polsce przeżyciem, wstrząsem. Ichrówieśnicy z innych krajów powiedzieli to, co samemu chciałobysię powiedzieć, wyrazili idee bliskie, odpowiadające nastrojomspołecznym także i u nas — nie tylko wśród młodzieży.W końcu lat sześćdziesiątych powstała więc sytuacja, w którejdoświadczenie presji sytuacji zewnętrznej, będące powszechnymudziałem ludzi młodych, zbiegło się z narastającym nacałym niemal świecie poczuciem pokoleniowej odrębnościi wspólnoty, a zarazem misji uzasadniającej konieczność podjęciadziałań wprowadzających radykalne zmiany. Sytuacja niepokojui społecznego napięcia w Polsce przed i po wydarzeniachgrudniowych była jeszcze jednym, szczególnie ważnym elementemsprzyjającym powstaniu ruchu społecznego. Był to moment,w którym obok poczucia konieczności zmiany zrodziła się wiaraw szansę jej realizacji.15B. Litwiniec, Teatr młody — teatr otwarty. Wrocław 1978, s. 124.141