ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

2. Негізгі талқылайтын мәселе.
Аргументтерді топтастыру, әр аргументті фактілермен тұздықтап отыру,
қосымша сұрақтар туындаса, оларды зерттеп көру.
3. Тұжырым
4. Болжам.
ЕСТЕ САҚТАР ҚАҒИДАЛАР:
• Тақырып айқын болсын, тақырыптың өзегінен ауытқуға болмайды.
• Мәселе туралы журналист жақсы таныс болуы тиіс.
• Дәйектер көкейге қонымды, салмақты болсын
• Фактілер тұжырымдар бір-бірімен байланысып тұруы қажет.
• Журналист өз пікірін таңбай, дәйектерді саралап шыққан соң ғана
тұжырым жасауы керек.
• Обьективтілікке баса назар аудару керек. Сыңаржақ пікірден аулақ
болыңыз.
Сапалы сараптаманың жалпы заңдылықтарға бағынатыны белгілі болды.
Болған оқиғаның әртүрлі сипаты мен әртүрлі фактілердің өзара
байланысы нәзік арқау арқылы байқалады. Осы мақсатта журналистің
билігіндегі деректер әртүрлі белгілері мен критерийлеріне қарай топтасады.
Бұл деректер тұжырымдардың жиынтығы ғана болып қалмауы
тиіс.
Сондай-ақ, сіздің сарапқа салып отырған тақырыбыңызға өзек болып
отырған проблема тым ескі болмағаны жөн. Мәселен, туберкулез,
ұлтаралық татулық, терроризм деген мәңгілік тақырыптардың өзін
талқылағанда мәселеге деген жаңаша көзқарас, жаңаша мәліметтер
жинауға тырысу креек.
Қазір жаңалықтың барлығын радио мен теледидар, одан қалса
ақпараттық агенттіктер мен күнделікті газеттер паш етіп жатыр. Бұндайда
апталық газеттің тілшісіне не қалады? Әрине, талдау, тақылау, мәселеге
терең әрі өзгеше түсінік беру қажеттігі туындайды. Сізге дейінгі ақпарат
құралдары айтпаған қырларына үңілу, жаңа ақпараттарды сарапқа салу
ісі қалады.
Сараптаманың құрылымы
Жоғарыда айтып өткеніміздей, журналистің қолында фактілер мен
деректердің жинағы тау төбе боп үйілді. Енді оларды жүйелеп, топтап,
бөліп, өзара себеп-салдарларының байланысын табу керек болады.
| 111 | ЖаНРлар