ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

ЖУРНАЛИСТІК ЗЕРТТЕУ
Эдуард Полетаев
Журналистік зерттеу атам заманнан бар дүние болса да, кәсіби
лексиконға жуырда ғана енді. Әлемге танымал Эмиль Золя, Марк Твен
және басқа да жазушылар осы жанр классиктері саналады. Қазіргі кезде
мысал ретінде 70-ші жылдары президент Ричард Никсонды қызметінен
кетірген «Уотергейт» ісін шулатқан американдық екі журналисті мысалға
келтіріп жүр.
Журналистік зерттеуді көпшіліктің журналист үшін «жоғары пилотаж фигурасы»
деп атауы тегін емес.
Бүгінде бұл жанр репортаж, шолу немесе очерк негізінде қолданылып
жүр. Сонымен қатар журналистік зерттеу талаптарын анықтауда аздап
қателесу бар. БАҚ-ы: рұқсатсыз жазып алынған сөйлесулерді жарияласа
да, белгілі бір жолмен алынған құпия құжаттарды да, біреудің атына кір
келтіретін ашық материалдарды да журналистік зерттеу деп атап жүр.
Журналистік зерттеу дегеніміз не?
1. Журналистік қызметтің тек кейбір түрлерін ғана журналистік зерттеу
деп ауыз толтырып айтуға болады.
2. Журналистік зерттеу күнделікті жұмыстық біткен жерінен басталады.
3. Ол шенеуніктердің кез-келген нәрсені құпия ұстайтын және ақпарат
бермейтін «қасиеттерін» елемеуі тиіс.
4. Ол көп уақыт пен күшті, бір тақырыпты ұзақ уақыт зерттеуді қажет
етеді.
5. Тақырып белгілі бір схема бойынша ашылады.
6. Бір ғана проблемаға назар аударылады.
7. Зерттеу дегеніміз өзіндік әшкерелеу әдісі болып табылады.
8. Әдетте, проблема тұңғыш рет назарға ұсынылады.
9. Жинақталған және өңделген материал түпнұсқа болуы тиіс
– қайталанба дереккөздерге немесе «абайсызда» белгілі болып
қалған ресми ақпаратқа негізделмейді.
Табылған цитата
«Журналистік зерттеу - өзіндік бастамаға және жеке дара жұмысқа негіз-
| 247 | МАМАНДАНУ – БАСПАСӨЗ