ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
форматтарының ең ірісі - “Infotainment” деп аталады. Формат атауы -<br />
Information (ақпарат) және Entertainment (ойын-сауық) деген екі ұғымды<br />
біріктірген. Яғни, формат жай ғана ақпарат берумен шектелмей, оны<br />
анағұрлым тартымды етіп жеткізуге негізделген. Ақпаратты тартымды<br />
қылуға бола ма, тіпті оны осыншама сылап-сипаудың не қажеті бар? Бұл<br />
сұрақтарға жауап табу үшін, жас досым, төмендегі қысқа әңгімемді оқып<br />
шығуыңа тура келеді.<br />
Ол уақыт сенің есіңде жоқ шығар, бірақ біз тоқсаныншы жылдардың басында<br />
дүкен сөрелерінен керек тамағымызды таба алмай қайтатынбыз.<br />
Қазір супермаркетке кірсең, тауарлардың көптігінен басың айналады.<br />
Бұл біздің нарық экономикасына көшкеніміздің белгісі - Отан, Намыс,<br />
Ардан басқа бәрі сатылады және сатып алынады.<br />
Бір сөзбен айтқанда - қып-қызыл бәсеке. Бәсекелестеріңнен артта қалып,<br />
банкротқа ұшырамау үшін тауарды өндіру аз, енді оған дұрыстап жарнама<br />
жасау, жақсылығын асырып мақтап сату қажеттілігі туындады. Қазір<br />
осы бәсекелестік зауыттар, цехтер мен фирмалар арасында ғана емес,<br />
телеарналарда да бар. Кеңес заманында Орталық Қазақ телевизиясы<br />
нарықтағы жалғыз монополист болып келсе, қазір кем дегенде 7-8 ірі<br />
арна республикалық деңгейде жаңалық береді. Қай арнаның жаңалығы<br />
көрерменге көбірек жақса, жарнамадан түсетін көлемді қаржы да соның<br />
қалтасында болмақ.<br />
Тілшінің жалақысы да көбінесе жарнамадан түсетін пайдаға тікелей<br />
қатысты. Міне досым, ақпаратты сылап-сипаудың маңызы осыда. Енді<br />
біз жоғарыда айтылған ескі мен жаңа форматтың айырмашылықтарын<br />
мысал жүзінде байқап көрейік.<br />
Қазақстанның ең ірі, мемлекеттік телеарнасында тілші болып қызмет<br />
істейтін тәжірибелі Тісқаққан Жазғышбековтың репортаждарына қарап<br />
отырып, мен оның Кеңестік форматта жұмыс істейтінін байқадым. Оның<br />
репортаждары жалпы алғанда кәсіби болып көрінеді, жаңалық жеткізеді,<br />
қажетті цифрлары мен статистикасы да бар. Кейде Тісқаққан ағамыздың<br />
қортынды пікір айтып, анализ жасауға деген талпынысы байқалады. Бір<br />
сөзбен айтқанда, Жазғышбеков сол телеарнада қызмет істейтін жүзге<br />
жуық тілшілерден аумайтын, репортаждары бір-біріне ұқсас келетін,<br />
бұрқыратып жазып тастауға әбден машықтанып алған стандартты қазақ<br />
тележурналисі еді.<br />
| 285 | МАМАНДАНУ – ТЕЛЕВИЗИЯ ЖӘНЕ РАДИО
Change language