22.09.2015 Views

ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Осы қалың бұқараға арналған ақпаратпен жұмыс істеудің үш тәсілін<br />

мысалмен сипаттап берейін. Мәселен бірнеше адамның өмірін қиып,<br />

баспанасыз қалдырған табиғи апатты мысалға алайық. Зілзала, өрт, су<br />

тасқыны...<br />

Бірінші ақпараттық тәсіл бойынша бұл туралы барынша нақты, қысқа<br />

ақпаратты барынша тездетіп аудиторияға хабарлау маңыздырақ.<br />

Журналистикадағы ақпараттық тәсіл – біздің мамандығымыздың «қысқа<br />

да нұсқа тілі».<br />

Екінші, көңіл-көтеру тәсілінде, адамдардың қасіреті, құрбандар<br />

саны, фото-бейнематериалдар берілуі мүмкін. Көңіл-көтерушілікэмоционалдық<br />

әдіс дегеніміз – ақпарат деп аталатын «шикізаттан» шоу<br />

жасау. Шоу көңілді немесе қайғылы болуы мүмкін. Бірақ шоу «шоу»<br />

күйінде қала бермек.<br />

Табиғи апат туралы сараптамалық хабарда оның себептеріне көңіл<br />

бөлінеді. Залалдың осынша күшті болуының себебі неде: сейсмикалық<br />

дүмпулердің күштілігінен бе, әлде үйлердің салыну сапасының<br />

төмендігінен бе? Егер мәселе екінші себепке байланысты болса оның<br />

«тамыры» қайда жатыр? Бұған кім кінәлі: құрылысшылардың кәсіби<br />

деңгейінің төмендігі ме, әлде архитекторлардың дұрыс есептемеуі немесе<br />

билік пен құрылыс компанияларындағы жең ұшынан жалғасқан<br />

жемқорлық кінәлі ме? Немесе жарақат алғандарға көмек көрсету шараларын<br />

тездетуге болмас па еді? Немесе бұл қайғылы оқиға аймақтың<br />

(мемлекеттің, әлемнің) экономикалық жағдайына әсер ете ме және<br />

қаншалықты әсер етеді?<br />

Сараптамалық материалға арқау болатын мысал-тақырыптарды тізбектей<br />

беруге болады. Журналистиканың осы саласы үшін қандай образды<br />

таңдап алған жөн? О жағын айту қиын. Мүмкін, ол үшін түрлі құрылыс<br />

және әрлеу материалдарынан барынша ыңғайлы, әдемі және бейінді<br />

ғимарат жасап шығу міндетін арқалаған архитектор қажет шығар?<br />

Бұнда материалды құратын белгілі бір «із» жоқ. Оны әр материал сайын<br />

өзің іздеп табуға тура келеді. Сондықтан, сараптамалық журналистика<br />

– шоу жасау емес, шығармашылық процесс. (*).<br />

«АЛХИМИЯ» МА ӘЛДЕ КӘДІМГІ ЖҰМЫС ПА?<br />

«Сараптамалық журналистика» түсінігінің кәсіби айналымға енгеніне<br />

көп уақыт болған жоқ. Ол 1990 жылдардың ортасымен тұспа-тұс келеді<br />

ҚАЗАҚСТАН <strong>ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ</strong> <strong>ТӘЖІРИБЕСІНЕН</strong> | 194 |

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!