ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Осы қалың бұқараға арналған ақпаратпен жұмыс істеудің үш тәсілін<br />
мысалмен сипаттап берейін. Мәселен бірнеше адамның өмірін қиып,<br />
баспанасыз қалдырған табиғи апатты мысалға алайық. Зілзала, өрт, су<br />
тасқыны...<br />
Бірінші ақпараттық тәсіл бойынша бұл туралы барынша нақты, қысқа<br />
ақпаратты барынша тездетіп аудиторияға хабарлау маңыздырақ.<br />
Журналистикадағы ақпараттық тәсіл – біздің мамандығымыздың «қысқа<br />
да нұсқа тілі».<br />
Екінші, көңіл-көтеру тәсілінде, адамдардың қасіреті, құрбандар<br />
саны, фото-бейнематериалдар берілуі мүмкін. Көңіл-көтерушілікэмоционалдық<br />
әдіс дегеніміз – ақпарат деп аталатын «шикізаттан» шоу<br />
жасау. Шоу көңілді немесе қайғылы болуы мүмкін. Бірақ шоу «шоу»<br />
күйінде қала бермек.<br />
Табиғи апат туралы сараптамалық хабарда оның себептеріне көңіл<br />
бөлінеді. Залалдың осынша күшті болуының себебі неде: сейсмикалық<br />
дүмпулердің күштілігінен бе, әлде үйлердің салыну сапасының<br />
төмендігінен бе? Егер мәселе екінші себепке байланысты болса оның<br />
«тамыры» қайда жатыр? Бұған кім кінәлі: құрылысшылардың кәсіби<br />
деңгейінің төмендігі ме, әлде архитекторлардың дұрыс есептемеуі немесе<br />
билік пен құрылыс компанияларындағы жең ұшынан жалғасқан<br />
жемқорлық кінәлі ме? Немесе жарақат алғандарға көмек көрсету шараларын<br />
тездетуге болмас па еді? Немесе бұл қайғылы оқиға аймақтың<br />
(мемлекеттің, әлемнің) экономикалық жағдайына әсер ете ме және<br />
қаншалықты әсер етеді?<br />
Сараптамалық материалға арқау болатын мысал-тақырыптарды тізбектей<br />
беруге болады. Журналистиканың осы саласы үшін қандай образды<br />
таңдап алған жөн? О жағын айту қиын. Мүмкін, ол үшін түрлі құрылыс<br />
және әрлеу материалдарынан барынша ыңғайлы, әдемі және бейінді<br />
ғимарат жасап шығу міндетін арқалаған архитектор қажет шығар?<br />
Бұнда материалды құратын белгілі бір «із» жоқ. Оны әр материал сайын<br />
өзің іздеп табуға тура келеді. Сондықтан, сараптамалық журналистика<br />
– шоу жасау емес, шығармашылық процесс. (*).<br />
«АЛХИМИЯ» МА ӘЛДЕ КӘДІМГІ ЖҰМЫС ПА?<br />
«Сараптамалық журналистика» түсінігінің кәсіби айналымға енгеніне<br />
көп уақыт болған жоқ. Ол 1990 жылдардың ортасымен тұспа-тұс келеді<br />
ҚАЗАҚСТАН <strong>ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ</strong> <strong>ТӘЖІРИБЕСІНЕН</strong> | 194 |