ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

өкілдерін құбыжық етіп көрсететін сөздерді қолданбаған жөн. Тіпті,
бұл қарсы жақ өкілдерінің сөзінен цитата болған күннің өзінде оны сол
қалпында бере салмай, тігісін жатқызып, жұмсақ сөзбен жеткізу керек.
• «Терроршы», «экстремист», «фундаменталист» деген терминдерді
қолданғанда сақ болған дұрыс. Себебі, бұл атты «оларға» «біз»
таңғанбыз. Олар өздерін «терроршы» деп атамайтыны айдан анық. Бұл
терминдерді қолдану арқылы біз бір жақтың ұстанымын жақтаған болып
шығамыз.
• Бір жақтың қателіктеріне, адам құқықтарын бұзу фактілеріне
көп тоқталып, екінші жақты көрінеу елемеуге тырыспау керек.
Материал жинап алғаннан кейін екі жақтың да қателіктерін тізіп шығып,
мақаланы сол негізде жазу қажет.
• «Терроршы», «содыр», «қылмыскер» деген сияқты кері
мағыналы терминдерге ұлттың, нәсілдің, діннің атын қосақтамау
керек.
• Белгілі бір пікірді жалпы қоғамда орныққан көпшілікке ортақ
пікір ретінде берген дұрыс емес. Оның орнына бұл пікірді айтқан
адамға немесе органға сілтеме жасау жөн. Айталық, «Югославияда
жаппай қырғынды ұйымдастырды деп саналатын Слободан Караджич...»
дегеннен гөрі «Гаагадағы халықаралық трибунал Югославияда
жаппай қырғын ұйымдастырды деп айыптаған Слободан Караджич...»
деген әлдеқайда сауатты шығады.
• «Жанжал», «ұрыс», «шабуыл» деген сөздерден гөрі «теңдік»,
«өзара түсіністік», «гуманизм», «қайырымдылық», «төзімділік»
сөздерін көбірек қолдануға тырыс.
ТАПСЫРМА
Бірінші тапсырма:
1. Шешен ұлтына қатысты қалыптасқан стереотиптерді тізіп шық.
2. Алматы облысының Маловодное және Қазатком ауылдарында
болған шешен ұлтының өкілдері мен қазақ ұлтының өкілдері арасындағы
қақтығыстарды қазақтілді баспасөздің қалай баяндағанын есіңе түсір.
Стереотиптердің мәселені сипаттауға қаншалық әсер еткеніне мән бер.
3. Ақпарат құралдары кикілжіңді ушықтырмай шешуге септігін тигізе
алды ма?
| 221 | МАМАНДАНУ – БАСПАСӨЗ