22.09.2015 Views

ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

майды...<br />

Жоғарыда айтылғанның бәрі – бұрынғы КСРО деп аталатын елде<br />

жинақтаған тәжірибеден туған дүниелер.<br />

Әр елдің өз ерекшелігі бар. Жұмысқа кіріспес бұрын соны ұғынуға, адамдар<br />

мен айналаңды түсінуге тырыс. Классиктерді есіңе түсір: «Сенбе,<br />

қорықпа, жалынба!» және «Қарапайым болсаң халықтың өзі-ақ сенің<br />

жаныңнан табылады...»<br />

3-ҚОСЫМША<br />

Қорқыныш сезімі (Александр Князевтің «Журналистика конфликта»<br />

кітабынан, Бішкек, 2003 ж.)<br />

Қорқыныштың не екенін білмеймін дейтіндер өз-өзін алдарқатып<br />

жүрген адамдар. Қауіпті сәтте адам бойында болатын қорқыныш сезімі<br />

- өзін-өзі сақтау инстинктінен туындайтын табиғи құбылыс. Адам ағзасы<br />

қауіпті жағдайда үрей белгісін береді, қорқыныш осы белгінің санадағы<br />

көрінісі. Егер бұлай болмаса ол организмнің дұрыс жұмыс істемейтіні.<br />

Қорқыныштың пайдалы жағы да бар. Ол дене күшін бір жерге<br />

шоғырландырып, мидың жұмысын тездетеді. Басқаша айтқанда,<br />

қорқыныш бір нәрсенің шешімін тауып, бір қарағанда тұңғиықтай<br />

көрінген жағдайдан шығу жолын табуға көмектеседі. Кей жағдайларда<br />

қорқыныштың болмауы адамның елестету қабілетінің жоқтығымен<br />

түсіндіріледі. Ол адам қауіп-қатер деңгейін бажайлай алмайды.<br />

Қорқыныш негізінде мазасыздық, қалтырау, әлсіздік, қимылсыздық пайда<br />

болуы мүмкін. Бұндай жағдай көбіне вегетативті жүйке жүйесінде<br />

ақау пайда болған жандарда немесе әрекет жасауға қабілетсіз әрі<br />

жағдайды дұрыс түсіне алмайтын долы адамдарда болатын құбылыс.<br />

Жағдайды дұрыс бағалай білмеу адамның күресуден бас тартуына<br />

әкеліп соқтырады және шарасыздық тудырады. Байбаламға салынған<br />

адам айналасындағыларды да тез арада сондай күйге түсіреді. Бұндай<br />

мінез-құлық өте зиянды. Бұл «Құтыла алатындарың, қашыңдар!» деген<br />

айқайға салатын жабайы инстинкт. Дүрбелеңге түскен адамдар жеке<br />

басының сапасынан, қадыр-қасиетінен айырылып, өз әрекетін бағамдай<br />

алмайтын тобырдың бір бөлігіне айналады.<br />

Дүрбелеңге қарсы күрес құралдары да әр түрлі. Онымен түсіндіру<br />

немесе үзілді-кесілді бұйыру, қауіп-қатердің жоқтығын түсіндіру немесе<br />

күш қолдану арқылы күресуге болады.<br />

Бұл адам психикасының даму заңдылығы. Үнемі адамды билеген үрей<br />

сезімі оңбағандыққа айналып кете барады.<br />

Бұл қиындықтарды қалай жеңуге болады? Адам жоғарыдағы<br />

ҚАЗАҚСТАН <strong>ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ</strong> <strong>ТӘЖІРИБЕСІНЕН</strong> | 86 |

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!