ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

ЖАНРЛАРДЫҢ АРАЛАСУЫ – ТЕНДЕНЦИЯ, КРЕАТИВ
Есенгүл Кәпқызы
Жалпы, шығармашылық адамының қатып қалған қағида мен ережеден
ауытқымауы мүмкін емес. Егер, сең сізге дейін бұзылмаған
болса, онда мұзжарғыш болыңыз да, жарып өтіңіз. Сол секілді
журналистикадағы жанрлардың ерекшелігі, олардың классификациясы
– негізінен ғылым үшін қажет. Ал, сіздің міндетіңіз болған
оқиға туралы дұрыс әрі мәнді ақпарат жеткізу. Сол ақпаратты талдап,
сараптау арқылы оқиғаға қатысы бар адамдардың пікірін
білу, көпшіліктің талқысына салу, сол арқылы қоғамдық пікір
қалыптастыру. Осы мақсаттың үдесінен шығу барысында сіз ол
мақалаңызда жанрларды қалай қолдануға да еріктісіз. Ең бастысы
– мақалаңыз көпшіліктің көңілінен шығатын болсын.
Бұған дейінгі қатып қалған қағидаларға мән беретін болсақ, кеңес журналистикасында
«жанрлардың араласуы» - көп жағдайда сынға ұшырап
келді. Кеңестік режимнің күні бүгінге дейін салқынын тигізіп отырған
мәселесі - белгілі бір қалыптан ауытқымау, «партия» салған сара жолмен
жүру. 1990 жылдан бері осы бір қасаң қағидаларды бұзып-жаруға
қазақстандық журналистика да, қазақ журналистикасы да қатты талпыныс
жасағаны белгілі.
Соның нәтижесінде журналистикада жаңа медиалық әдістер мен
тәсілдер өмірге келді. Журналистер жаңа медианы қалыптастыру барысында
әрбір жанрдың ерекшелігін ескеріп қана қойған жоқ, сондай-ақ,
жанрларды өзара араластыруға да барын салды. Жанрлардың араласуы,
әсіресе, мерзімді басылымдарда басым орын алды. Өйткені, газет
журналистері болған оқиғаны сол сәтінде оқырманға жеткізу жағынан
электронды ақпарат құралымен бәсекелесе алмайтын дәрежеге жетті.
Оның үстіне онлайн-журналистиканың дамуы газеттердің өміршеңдігіне
қауіп төндіре бастады. Алайда, «темірді қызған кезінде соғатын» ақпарат
агенттіктері мен электронды БАҚ өкілдерінің көңіл терезесінен орын алмайтын
жайттар жиі кездесіп жатады.
Мысалы, оқиға орын алған жерден репортаж дайындау қажеттілігі
туды дейік. Сіздің электронды БАҚ-тағы бәсекелестеріңіз бұл оқиғаны
| 89 | ЖаНРлар