ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

• Жазып біткеннен кейін бірнеше рет қайталап оқыңыз.
Оқырманның көзімен қарап көріңіз. Түсіну үшін қайталап оқуға мәжбүр
етпеңіз. Ауыр сөйлемдерді басқаша жазыңыз. Шұбалаңқы болса бөліңіз.
15 сөзден құралған сөйлемнен 5 сөзден тұратын сөйлем әлдеқайда
жақсы. Артық сөздерді алып тастаңыз. (Көбіне «сонымен бірге», «сондай-ақ»,
«сондықтан», «ал», «бірақ», «себебі», «өйткені», «осыған
байланысты» деген секілді шылаулар орынсыз қолданылады).
Қайталап оқығанда материалға сөйлем қосуға емес, керексізін табуға,
кедір-бұдырын түзеуге ден қойыңыз. Газетке шыққаннан кейін де әлсіз
жерлерін табу үшін оқыңыз.
Ең бастысы, көп жазыңыз. Сонда мақала жазу үлкен проблема болудан
қала бастайды. Еңбек пен ізденіс алмайтын биік жоқ.
ЖАУАПКЕРШІЛІК ЖӘНЕ ЭТИКА
Берген ақпаратыңыз рас болсын. Өзіңіз жақсы түсінбеген нәрсені
жазбаңыз. Оқырманды шатастыру – журналист үшін қылмысқа тең
нәрсе.
Таңдап алған кәсібіңізге, оқырманыңызға адал болғыңыз келе ме?
Онда лауазымды немесе атақты кісілермен әмпей-жәмпей қатынасқа
бармаңыз. Ертең сол кісінің қатысы бар мәселе туралы бірдеңе жазуға
тура келуі мүмкін. Қарыздар болсаңыз, тек мәлімет бергені үшін.
СӨЗ СОҢЫ
Сіз егер осы кітапты жақсы журналист болуыма көмектеседі деген үмітпен
қолға алған жас талап болсаңыз, ә дегеннен мына нәрсені ескергеніңіз
дұрыс. Шеберлікті компьютерге программа орнатқандай миға құйып
беретін оқулық болмайды. Белгілі бір мамандықты үйрететін ең жаңа,
ең үздік еңбектің өзінен үлкен жаңалық табу қиын. Кез келген практик
ақыл-кеңесін теориямен ұштастыра отырып айтады. Сол сияқты біздің
салада да мәселені бұрыннан айтылатын негізгі қағидалардан бастамау
мүмкін емес.
Сонымен мықты журналист болу үшін не керек?
• Біріншіден, мол білім.
Білімділік оқиғаны адекватты қабылдауға, астарымен түсінуге мүмкіндік
береді. Білім логиканы күшейтеді, кең және прагматикалық ойлауға
| 59 | ЖУРНАЛИСТИКА НЕГІЗДЕРІ