ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
Untitled - СоÑоÑ-ÒазаÒÑÑан ÒоÑÑ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
«ЕҢ ЖАҚСЫ» ТІРКЕСТЕРДІ АЯУСЫЗ ҚЫСҚАРТУ<br />
Оқырмандарыңыздың сауаты көп жағдайда сізден кем түспейтінін<br />
ұмытпаған жөн. Оларға ізгіліктің – жақсылық, зұлымдықтың – жамандық<br />
тудыратынын айтудың қажеті жоқ. Олар сіздің материалыңыздан әдеби<br />
шығармаға тән көркемдік іздемейді. Әрине, қаламы ұшқыр журналист<br />
әдебилендіріп, оқуға жеңіл мақала жаза білсе құба-құп. Алайда, басым<br />
жағдайларда «әдемі жазу» немесе «әзілмен» жазуға деген талпыныс<br />
салдарынан мәтінде ақсақ теңеулер мен іші қуыс тіркестер пайда болады.<br />
Талғамы биік оқырманның одан жүрегі айниды. Барынша шектен<br />
шықпауға тырысыңыз. Сабырлы болыңыз. «Эксперт» журналының<br />
ғылыми редакторы Александр Привалов жазып болғаннан кейін<br />
мақаланы қайта оқып, ең ұтымды шыққан екі тіркесті аяусыз сызып<br />
тастауды кеңес етеді. Ресейдегі жетекші іскерлік апталығының «алтын<br />
қауырсыны» осылай істейді екен. Одан үлгі алуға әбден болады.<br />
Приваловтың тағы бір кеңесі туралы. Жазып біткен соң мақаланы<br />
дауыстап оқып шығыңыз. Шаршаған жерде сөйлемдерді қысқартыңыз,<br />
бөліңіз. Мүдірдіңіз бе, тіркестерді оңайлатып жазыңыз. Оқиға желісінен<br />
ажырап қалдыңыз ба? Ендеше мәтінді оқуға жеңіл етіп жазыңыз.<br />
Оқырман да дәл осындай күйге түседі. Сондықтан оны аяңыз, мақаланы<br />
барынша қысқартыңыз.<br />
Ол қаншалықты жинақы, ықшам болса ақырына дейін оқылу мүмкіндігі<br />
соншалықты жоғары. Анықтамаларды, кестелер мен сызбаларды<br />
көбірек пайдаланыңыз. Оған қосымша оқшауланған пікір түйіндері мен<br />
сұхбаттар қосыңыз – бұдан сіздің материалыңыз ұтпаса ұтылмайды.<br />
Кей адамдардың жолы болғыш келеді – олардың «тілдік сезімі» ерекше<br />
дамыған. Олар стильдің шұбалаңқылығын, кей тіркестердің сәтсіз<br />
шыққанын бірден аңғара қояды. Жазған мәтіндері жеңіл оқылады және<br />
адамды зеріктірмейді. Егер сіз осындай адамдар қатарына жататын<br />
болсаңыз – жолыңыздың болғаны. Олай болмаса (бізде табысқа жетуге<br />
талпынып жүрген журналистердің көпшілігі солай) өз стиліңді түзету<br />
үшін ұзақ уақыт бойы жұмыс істеу қажет.<br />
Сапалы іскерлік басылымдарды: «Коммерсантъ», «Ведомости» газеттерін,<br />
«Forbes», «Эксперт», «Деньги», «Секрет фирмы», «РБК» журналдарын<br />
оқыңыз. Сондағы журналистерден үйреніңіз. Әдеби стилі-<br />
ҚАЗАҚСТАН <strong>ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ</strong> <strong>ТӘЖІРИБЕСІНЕН</strong> | 180 |
Change language