ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Компанияның тоқсандық және жылдық есептерін оқыңыз (жылдық,
тоқсандық есептерді талдауды үйреніңіз). Инвестициялық компаниялар
шығатын рыноктар мен салаларды меңгеру қажет. Мүмкіндігінше
сауатыңызды арттыруға тырысыңыз. Іскер журналистердің көбі биржаға
қатысады. Бұл сізге қор нарығының тетіктерін үйренуге мүмкіндік беріп
қана қоймай, жаңалықтардан шет қалмауға, конъюктураны қадағалап
отыруға жағдай жасайтын тамаша мүмкіндік (оған қоса ақша табуыңыз
да ғажап емес).
Басылымдардың көптеген журналистері қажетті ақпарат жинақталғаннан
кейін ғана материалды жазуға кіріседі. Мен келешек мақаланы немесе
сюжетті жалпы тұжырымдамасы, сұлбасы түсінікті болған кезден
бастап жаза бастауды кеңес етер едім. Мәтінді бөліп-бөліп жазыңыз,
толықтырыңыз, қажет болса қайтадан көшіріп жазыңыз. Сіз пікіріңізді
қағазға түсіре отырып, ойыңызды нақты құрап аласыз және бұрынсоңды
аңғармаған дүниені байқайсыз. Оған қоса мақаланы/сюжетті
стилистік жағынан өңдеуге уақыт табасыз және бұндай материалдың
оқырманыны/көрермені көп болатыны даусыз. Бұл экономикалық
масс-медиа үшін өте маңызды дүние. Өйткені, ондай басылымдардың
көбіне тым құрғақ жазылатыны, ішіңді пыстыратынын соншалық тіпті өз
еркіңмен оқу мүмкін емес.
Материал құрылымы сіздің бастапқы кезде жинақтаған ақпарат топтамаларына
сәйкес анықталады. Бастысы – ол қисынды жазылуы тиіс.
Ақпаратты материалдың әр жеріне шашыратып жазбаңыз. Оқырман
оны іздеп әуре болмасын. Тақырыптың біртұтастығы, баяндаудағы бір
ізділік, негізгі бір ойдың (идеяның) болуы мәтіннің тұтас әрі толыққанды
шығуына кепілдік береді. Сіз әңгімелеп отырған дүниенің бәрі де
тақырыпқа тікелей қатыстыболуы тиіс және сіз оқырманға/көрерменге
осы байланысты көрсете білуге міндеттісіз.
Өзіңізге қызықты болып көрінгеннің бәрін материалға тыға берудің қажеті
жоқ. Егер оқырманға қосымша мағлұматтар бергіңіз келіп бара жатса
оларды негізгі материалға қосымша үзінді ретінде ғана беруге болады.
Әйтпесе, мәтін (сюжет) күрт үзіліп, аяқталмай қалғандай әсер тудырады.
Оқырман/көрермен сіздің не айтқыңыз келгенін түсінбей қалады. Содан
кейін келесі жолы сіздің аты-жөніңізбен жазылған материалды оқымай
өте шығады.
| 177 | МАМАНДАНУ – БАСПАСӨЗ