ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

тартып, ақпарат суыртпақтайды. Үркітіп алмау үшін мүмкіндігінше журналист
екенін білдірмеген дұрыс. Тиісті орындардың қызметкерлерінен, мамандардан
сұхбат алады. Материалды берудің формасын таңдайды.
2. Журналист бір жерден оқыған немесе естіген жаңа дерек
материалға тақырып бола алады. Мысалы, «Биылғы құрғақшылықтың
салдарынан шөп шықпай қалғандықтан шаруалар малдарын арзан
бағаға сатып жатыр» деген ақпарат пайда болды. Шынымен мал басы
қатты азайып бара ма? Оның зардабы қандай? Малдың қазір жаппай
етке өткізілуі бірнеше айдан кейін ет өнімдерінің күрт қымбаттауына
апарып соғуы мүмкін бе? Осылайша бірнеше сұрақ шығады. Әрине,
шаруалардың өзімен, мал-ет сатушылармен, мамандармен әңгімелесу
керек.
3. Күнделікті өмірде өзіңіз куә болған жайтты суреттеу арқылы
қоғамымызды, бүгінгі адамды әр қырынан көрсетуге болады.
4. Күнтізбені пайдаланыңыз. Алда келе жатқан даталарды қарай отырып,
түрлі тарихи оқиғалар мен тұлғалардың оқырман біле бермейтін
жақтарына мән беру арқылы танымдық материалдар дайындалады.
Еркін тақырыптағы материал (егер танымдық болмаса) көбіне репортаж
және очерк жанрында жазылады.
МӘЛІМЕТТЕРМЕН ЖҰМЫС.
Ақпаратты мүмкіндігінше мол етіп жинау керек. Оқиға орнынан келген
соң журналист ақпаратты іріктеп, талдауға кіріседі. Тастауға қимай,
тапқан фактіңіздің бәрін тықпалай берсеңіз, материалыңыз оқырманды
жалықтырады. Іске қатысы аз мәліметтерді алып тастаңыз.
Одан кейінгі жұмыс – пайдаланылатын фактілерді талдау, қорыту,
өзара байланысын табу.
• Мәліметтердің растығын міндетті түрде тексеріңіз.
(Мәліметтер алынған сәттен-ақ тексеріле бастауы тиіс). Журналистикада
көп кездесетін қателіктердің бірі – деректердің жаңсақ болып
шығатыны.
• Пайдаланылатын әр мәліметтің шыққан жерін көрсетіңіз.
Бұл материалды нанымды ете түседі. Ал «Кей мамандардың айтуы
бойынша...» немесе «Аты-жөнін көрсетпеуді өтінген қызметкердің
сөзіне қарағанда...» деп басталатын пайымдаулар материал авторының
ҚАЗАҚСТАН ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН | 56 |