ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

таражыға түсіріп отыр екен деп журналист айтқаннан гөрі, белгілі бір
жердегі жұмыстың процессін ашық көрсететін деректер мен дәлеледерге
құрылған материал құрып шығу керек.
• Көрермен немесе оқырман ақымақ емес, шындық пен жалғанды
айыра алады.
Және журналисттік зерттеудің не үшін жасалғанын да бірден аңғара
қояды. Журналист зерттеу жүргізу барысында заңды, ережені
сақтағаннан бұрын, өзінің ішкі этикасына бағынғаны жөн. Егер ол барған
жерінде журналистпін деп кеуделеп отырып, шындыққа көз жеткізем
десе, өзі зерттеп жүрген нысаннан оның еш айырмашылығы жоқ боп
шығады.
Бұл не деген сөз: бұл ешқандай саясат немесе жеке мүдде араласпауы
тиіс деген сөз. БАСТЫ МҮДДЕ - БҰҚАРАНЫҢ МҮДДЕСІ. Жалпы
журналисттік зерттеудің де басты мақсаты мен жететін мұраты осы ғана
болуы шарт.
Зерттеу барысында тағы бір есте ұстайтын жәйіттер:
a. құжаттар ұрланған болмауы тиіс,
b. ақпараттарды ақшаға сатып алмау керек,
c. онда өзіңнің де парақор болғаның.
d. Жеке біреудің меншігіне қол сұқпаған жөн, өйткені, ол сотқа беруі
мүмкін.
Онда ақпарат қайдан келеді деген сұрақтың құлағы қылтиюы заңдылық.
Ақпарат беретін және заңды құжаттарды көрсететін немесе көшірмесін
беретін азаматтар табу керек. Міне, журналисттің шеберлігі шыңдалатын
тұс та осы. Ал, адам тауып, құжаттарды қолға түсірген екен, журналист
ешқашан, ешқандай жағдайда өзінің ақпарат көзін сатпауы керек. Бұл
кейбір елдердің заңдарында да көрсетілген.
Тіпті, АҚШ-та, тағы бірқатар елдерде журналистердің ақпарат көзін
сатпай өздері сотталып кеткен жағдайлар да болған. Сақтық үшін және
ақпарат көздерін аңғартып қоюы мүмкін деген қойын дәптерлер, бейне
немесе дыбыс таспалары өзге құнды құжаттар сенімді жерде мұқият
сақталуы керек. Ол ақпарат көзінің рұқсатынсыз билік өкілдеріне де
берілмейді. Міне, бұл қағидалар тек зерттеу жүргізетін журналистің
этикасы ғана емес, бұл тіпті абыройы мен беделі үшін де аса маңызды.
ҚАЗАҚСТАН ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН | 298 |