ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

2. Негізгі фактілер (проблеманың ракурсы мен контекстік мағынасы).
3. Қайталама суреттеу (жаңа кейіпкер, проблеманың өзге жағы, басқа
бір жағдай туралы).
4. Қайталанба фактілер (статистика, мамандардың цитаталары).
5. Есте қалатын ой немесе цитата.
БОКАЛ. Қолыңызға шампан бокалын ұстап тұрсыз. Көпіршік атқан сусын
құйылған ыдыстың үстіңгі жағы кең әрі ауыр. Ыдыстың астыңғы
жағы жіңішкеріп барып тұғырмен жалғасады.
Яғни:
1. Жанама кіріспе (адам немесе зат).
2. Тақырыптың маңыздылығын түсіндіру.
3. Алдыңғы тарихы, тақырыпты аша түсетін цифрлар, цитаталар,
қосымша ақпарат.
4. Адамға немесе затқа қайта оралу.
5. Әсерлі қорытынды ой немесе цитата.
Бұл мысалдарда очерктің құрылымдық үлгілерінің бірнешеуі ғана алынды.
Бастысы – сіз очеркте негізгі ойдың барын және оны оқырманға жеткізу
қажеттігін ұмытпаңыз.
Байқаған болсаңыз, келтірілген мысалдың екеуінде де очерк көркем
суретпен басталып, сонымен аяқталады. Оқырманның санасында
ұмытылмайтындай образ қалдыру қажет. Егер біраз уақыт өткен соң
оқырманнан очерктің не туралы жазылғанын сұраса, ол бірінші кезекте
символикалық образды есіне түсіреді. Материалдағы нақты фактілер
мен статистикалық мәліметтерді содан соң «тізбектейді».
Очерктің кейбір құрылымдық түрлері:
1. Хроникалық құрылым (уақыт тізбегі бойынша суреттеу).
2. Себеп-салдарлық құрылым (зерттеу, талдау, бұл жерде оқиға
логикалық тізбекпен баяндалады).
3. Эсселік құрылым (күрделі ұқсастық байланыстар мен образдық
түйіндеуге негізделген еркін жазу пішіні, бұнда алдыңғы түрлердің
екеуінің де элементтері қамтылады).
Тақырыпты қайдан табуға болады?
Тақырыпты кез-келген жерден: көшеден, үйден, жолдан, базардан...
табуға болады.
| 131 | ЖаНРлар