ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Ал не істеу керек?
«N» қаласына барып оқиға куәларыммен сұхбаттасуға, не болмаса,
сол қаладағы оқиғаға куә болған өз таныстарыңызға телефон шалып,
мән жайды сұрауыңызға болады. Жергілікті ауруханаларға телефон
шалып, «жаралы полицей қаралған жоқ па?» деп сұрау арқылы, жалпы
атыс болғанын, не болмағанын тексеруге болар еді. Оқиға орына
барып жақын маңдағы үй тұрғындарымен сұхбаттасуға болады. Шеруге
шыққандармен сұхбатқа шығып, олардың да оқиғаға қатысты көзқарасын
білуге болар еді.
Екінші мысал. Оқиға: Қазақстанда тұтқындалған бір Хизб ут-Тахрир
қозғалысының мүшесі сізбен сұхбат барысында полицейлер оны
«қамауда отырғанда өлтіреміз деп сұс көрсетті» деп айтты делік.
Және жергілікті тәуелсіз телеарналардың бірі де полиция осы адамды
«қамауда отырғанда өлтіреміз деп сұс көрсетіпті» деген хабар таратты
делік.
Бұл факты ма?
Мәселе: үкіметтік емес телеарна өз болмысымен тұрлаусыз ақпарат көзі
болып табылады да, сіз үшін «екінші дерек көзі» ретінде жарамайды.
Олар да ақпараты сол «Хизб ут-Тахрир» мүшесінен алмағанына кім
кепіл?
Шешімі:
Жекелеген полиция өкілдерімен сөйлесіп көру керек. Бәлкім, әлде біреуі,
бүркеме түрде болса да, осы ақпаратты растар. «Хизб ут-Тахрир»
қозғалысының басқа да мүшелерінен осындай оқиғалардың жиілігі туралы
сөйлесіп көру қажет.
Ал егер сіз ақпаратты түп дерек көзінен ала алмасаңыз не істеу керек?
Мұндай жағдайда батыс журналистикасы төмендегідей тәсіл ұсынады:
«Осындай оқиға болды» деп айтпаңыз, оның орнына «Х»-тың (дерек
көзі) осындай оқиға болды деп айқтанына қарағанда...» деп, не болмаса,
«Х» деген «У» деп айтты» демей, «А» деген ақпарат көзі, «Х» былай
деп айтты, дейді».
Жарайды, ары қарай кетейік... Ең әуелі журналист ақпарат жинайды.
Журналист үшін жаңалықты ғана айтып қою аз - бұл базардағы өсек
сияқты. Кәсіби журналист тағы бір нәрсені айтуы керек.
ҚАЗАҚСТАН ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН | 122 |