ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Әрбір сценаридегі сұрақтардың маңызы зор. Сондықтан тағы да сұрақтар
береміз.
Егер кейбіреулер кісі өлтіруге итермелейтін мәлімдеме жасаса, немесе
сондай түсініктер журналистің көмегімен қалың аудиторияға
таратылса... Осының қайсысы жаман?
Журналист қақтығыстың шиеленісуіне қалайша жол бермейді?
Журналист проблеманың бейбіт жолмен шешілуіне қалайша ықпал
етеді?
2-ҚОСЫМША
Әскери журналистерге кеңес. (Юрий Романовтың «Я снимаю войну.
Школа выживания» кітабынан. Мәскеу, «Права человека» баспасы,
2001ж.).
Репортер кәсібі жан-тәніңмен берілуді ғана талап етпейді. Сіз «кезкелген
мамандық жан-тәніңмен берілуді қажет етеді» деуіңіз мүмкін. Солай
ғой, бірақ басқа мамандықтар осынша жанкештілікті талап етпейді...
Журналистің кәсібі өмір сүру салтына, тіршілік ету амалына айналып
кетеді. Мұны күйеуінің таңдаған мамандығына құлай берілген әйел ғана
түсіндіріп бере алатын шығар.
Қанша оғаш көрінсе де, репортер – табиғатынан жалғызсырап
жүретін адам. Әрине, әйелі, бала-шағасы, отбасы бар. Бірақ, олар
басқа жерде, өзгеше өлшеммен өмір сүреді. Сен олармен өткізген қысқа
ғана демалыс сағаттарында отбасың үшін бірдеңе істерсің, бірақ сенің
миың бұл жерден алыста. Ол алдыңғы жолсапарда болған оқиғаларды
саралап жатады немесе келесісіне әзірлік үстінде болады.
Мен журналист он оқиғаның тек біреуінде ғана тағдыр тәлкегінің немесе
қатерлі кездейсоқтық құрбаны болады десем жалпы түсінікке
қарсы пікір айтқандай болатын шығармын. Шынында, қалған тоғыз
жағдайда репортер өзінің кәсіби деңгейінің төмендігінен қиындықтарға
ұрынады. Әр жұмыстың: жол қозғалысының, техника қауіпсіздігінің
сақталуы тиіс «ережелері» бар. Шыны керек, біз ол «ережелерді» алдымен
өзіміз жазып алуымыз керек.
Жону станогының айналып тұрған шпинделіне немесе арасына саусағын
тығу ешқашан ешкімнің ойына келмейді. Сол сияқты көлікке отырып
алып жолдың қарсы бетіне шығып кетуді де ешкім қаламайды.
Ендеше басыңды мемлекеттік машина доңғалағының астына
тығудың не қажеті бар? Артынан байқамай немесе қасақана басып
кетті деп байбалам салу үшін бе? Бұның бәрі «баланың» айқайы. Ал,
| 81 | ЖУРНАЛИСТИКА НЕГІЗДЕРІ