ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

• Бас қосу және бірігу бостандығы;
• Азаптаудан азат болу құқығы;
• Ақпарат алу құқығы;
• Еркін жүріп-тұру құқығы;
• Әйелдер құқығы;
• Балалар құқығы;
• Тұтқындардың құқығы және т.б.;
Адам құқығы жөніндегі мақалаға арқау болар тақырыпты кез-келген жерден
табуға болады. Ол бір немесе бір топ адам өзге адамға немесе топқа
тәуелді болған жердің бәрінде кездесетін мәселе. Адам құқығы мәселесі
жасырын немесе ашық қақтығыс туындаған жердің бәрінде бар.
Мәселен, қала тұрғындарынан су, электр жарығы мен газдың қаншалықты
өшіріліп тұратынын сұрастыруға болады. Олардың қаладағы көлік тасымалына
көңілі тола ма немесе жөндеу жұмыстары салдарынан
қала көшелерінің ұзақ уақыт бойы қазылған күйде жататынына қалай
қарайды?
Мектеп оқушыларынан мұғалімдердің өздеріне деген қарым-қатынасы
жөнінде, ал мұғалімдерден білім департаменті мен жоғарыдағы
органдардың тексерулердің әділеттілігіне қатысты пікірін сұрауға болады.
Кез-келген қазақстандықты тоқтатып, өзі кезіккен жемқорлық оқиғасы
туралы, оның қалай аяқталғанын сұраңыз.
Адам құқығына қатысты тақырыптарды тереңнен қазбалаудың қажеті
жоқ, олар күнделікті тұрмысымыздың бетінде қалқып жүр. Көп жағдайда
мақала жазу үшін ақпараттық негіз іздеудің қажеті жоқ. Олар сайлауға,
көптеген халықаралық ұйымдар жариялаған есептерге орай жазыла
береді. Кейде көше аралап, адамдармен сөйлесудің өзі мақала жазуға
түрткі болып жататын кездер де аз емес.
Бұндай тақырыпты қолға алған журналистің міндеті «жараның бетін
тырнап» қана қоймай, оқиғаның шынайы картинасын жасау болып табылады.
Құқықтық тақырыптарға жазылған мақалаларда өкпелі тараптың
пікірін беріп қана қоюға болмайды. Белгілі бір жағдайға кінәлі делініп
отырған адамдардың соған қатысты пікірін алу жолдарын табу қажет.
Әрине, сөзбен айту оңай, әрқашан бұған мүмкіндік бола бермейді. Бірақ,
журналист осы талапты орындамаса оған жалған ақпар берді және
салғырттық танытты деген айып тағылуы мүмкін.
| 241 | МАМАНДАНУ – БАСПАСӨЗ