22.09.2015 Views

ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ ТӘЖІРИБЕСІНЕН

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

Untitled - Сорос-Қазақстан қоры

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

қағидадан мысал келтірейік .<br />

«5. Журналист ақпарат субъектісінің нәсілдік, этникалық болмысына,<br />

саяси және діни наным-сеніміне салмақ сала сөйлеуге құқысыз.<br />

Бұл әсіресе қылмысқа қатысты материалдарды дайындағанда ескерілуі<br />

тиіс. Өйткені, күдіктінің немесе қылмыскердің белгілі бір<br />

діни, этникалық топқа жататынын айту өзге ұлттарға деген теріс<br />

көзқарас қалыптастыруы мүмкін»<br />

(Полиэтникалық қоғамдардағы журналистің негізгі жұмыс қағидалары<br />

туралы декларация, Қырымның тәуелсіз журналистер қауымдастығы,<br />

23-сәуір, 2001 жыл).<br />

Нәсілдік мәселелер<br />

Біз әңгіме болып отырған оқиғаға тікелей қатысы болмаса біреудің<br />

нәсілдік, ұлттық болмысынае қатысты мағлұматтарды жария етпейміз.<br />

Жалпыға ортақ талап осы. Біз қылмыс жасады деген күдік<br />

түсіріліп отырған тұлғалардың ұлтына, нәсіліне тоқталмаймыз<br />

(күдіктінің жеке басын анықтауға қажетті болғанда немесе қылмыс<br />

нәсілдік жек көрушілік салдарынан жасалған жағдайдан басқа кезде).<br />

(«Гардиан» редакциясының этикалық нормаларынан)<br />

Енді «Бір қазақты екі ұйғыр неге өлтірді?» деген материалда осы<br />

қағидалар мен ұстанымдар сақталды ма, осыған көз жеткізіп көрелік.<br />

Материал репортаж мәтіні мен «Ұлт тағдыры» қозғалысы төрағасы Дос<br />

Көшімнің қайғылы оқиғаға қатысты пікірінен тұрады.<br />

Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданындағы Малыбай ауылында бір ер<br />

азамат өлтірілді. Құқық қорғау органдары бұны спиртті ішімдік ішу барысында<br />

болған тұрмыстық жанжал деді. Қаза болған жігіттің туыстары<br />

оның ауылдағы ұйғырлар тарапынан өлтірілгенін айтады. Туыстарының<br />

пікірінше, Айдын Халықовтың өліміне оның ұлт мүддесіне берілгендігі<br />

себеп болған. Ауылдағы ұйғырлардың ұлтшылдық әрекеттеріне төзе<br />

алмаған көрінеді. Тергеу-тексеру жүріп жатыр.<br />

Репортажда журналист қылмысқа қатысы бар деп айыпталып отырған<br />

азаматтардың ұлтын ешбір негізсіз (бұл полицейлердің ұсталғандарға<br />

қатысты жазған мағлұматы емес қой) қайталаумен болады. Өлтіру<br />

оқиғасының өзі факт ретінде көрсетілген (екі ұйғыр өлтірд). Басқаша<br />

Біз сараптаған түрлі мемлекеттердің 39 кәсіби-этикалық кодекстерінің 32-сінде осы<br />

ұстаным бекітілген<br />

ҚАЗАҚСТАН <strong>ЖУРНАЛИСТЕРІНІҢ</strong> <strong>ТӘЖІРИБЕСІНЕН</strong> | 414 |

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!