Lees hier het rapport van deze kwantitatieve en ... - Bestuurszaken

Kwantitatieve en kwalitatieve benchmarking van het interne gelijke kansen- en diversiteitsbeleid van de Vlaamse overheid
Met het aantreden van het Kabinet Rutte-Verhagen in oktober 2010, een coalitie bestaande uit de
VVD en de CDA met gedoogsteun van de PVV, vinden er opnieuw sterke wijzigingen plaats in het
Nederlandse diversiteitsbeleid. In het regeerakkoord lezen we dat het kabinet het
“diversiteits/voorkeursbeleid op basis van geslacht en etnische herkomst” beëindigt. “Selectie moet
plaatsvinden op basis van kwaliteit.” Men erkent nog steeds het belang van een divers samengesteld
personeelsbestand, vooral gezien de mogelijke tekorten op de arbeidsmarkt. Vanuit de ‘business case’
blijft het voeren van een diversiteitsbeleid dus verdedigbaar. We zien wel een verandering in de
gebruikte instrumenten (interview met Sandra Groeneveld, 20.11.2012). De streefcijfers van het
vorige kabinet worden losgelaten, aangezien het kabinet niet meer wil “sturen op kwantiteit”
(Rijksoverheid, 2010). De personeelsopbouw van de rijksoverheid wordt nog wel gemonitord op de
kenmerken leeftijd, geslacht en herkomst. Instrumenten gericht op cultuurverandering spelen onder
dit kabinet wel een belangrijke rol (interview met Sandra Groeneveld, 20.11.2012).
Deze verschuiving gaat gepaard met de introductie van een aantal nieuwe termen die in feite de term
diversiteit gaan vervangen. Het woord ‘inclusiviteit’ en het woord ‘kwaliteit’ domineren het discours
(interview met Sandra Groeneveld, 20.11.2012). Inclusiviteit heeft te maken met de mate waarin
rijksambtenaren het gevoel hebben ‘erbij te horen’ en op een goede manier een bijdrage te kunnen
leveren (Ministerie van BZK, 05.2010). Een inclusieve cultuur op de werkvloer draagt dus bij tot het
leveren van goede prestaties en is dus ook een noodzakelijke voorwaarde wil men de business case
voor diversiteit realiseren. Wat betreft het arbeidsmarktbeleid en de aandacht voor personen met een
handicap daarbinnen, wordt een streefcijfer van 1% ingevoerd voor de tewerkstelling van personen
met een handicap.
Op 5 november 2012 wordt het kabinet Rutte II beëdigd. In het regeerakkoord lezen we dat er
(opnieuw) aandacht is voor diversiteit binnen de Rijksoverheid, maar dan voornamelijk op het vlak
van gender: “Het kabinet streeft naar meer vrouwen in hogere (management)functies bij de
rijksoverheid, zowel bij nieuwe instroom in de algemene bestuursdienst als in overige functies. In
2017 bestaat tenminste 30 procent van de algemene bestuursdienst (ABD) uit vrouwen” (Kabinet
Rutte II, 29.10.2012, p. 43). De besparingscontext is duidelijk aanwezig: we lezen dat de rijksoverheid
“goedkoper, flexibeler en efficiënter” gaat werken, “met minder bestuurlijke en ambtelijke drukte en
regeldruk.” Ook nieuw is dat het kabinet aan middelgrote en grote bedrijven een quotum oplegt.
Tegen 2021 moeten zij voor 5% van hun personeelsbestand personen met een arbeidshandicap
tewerkstellen, met een boete van 5 000 euro per persoon indien de werkgevers hier niet aan voldoen
(Kabinet Rutte II, 29.10.2012). De overheid zal als werkgever dit quotum ook op de eigen organisatie
toepassen (interview met Ad De Ruyter, 5.11.2012).
> 4.1.2. Structuur van het diversiteitsbeleid
De publieke sector in Nederland bestaat uit 14 overheidssectoren, die kunnen opgedeeld worden in
drie velden: Openbaar Bestuur, Onderwijs en Wetenschappen en Veiligheid. Het veld Openbaar
Bestuur bestaat uit vier lagen of sectoren: rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. In dit
rapport zullen we in de eerste plaats kijken naar het diversiteitsbeleid binnen de sector Rijk of de
Rijksoverheid, maar we zullen ook aandacht hebben voor de publieke sector in zijn geheel.
Het Nederlands diversiteitsbeleid is sterk decentraal georganiseerd. Het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties (BZK) en meer specifiek de Directie Organisatie- en
Personeelsbeleid Rijk, is in de rol van ‘sectorwerkgever voor het Rijk en de Politie’ verantwoordelijk
voor het algemene diversiteitsbeleid in de Rijksoverheid of centrale overheid en bij de Politie. De
verschillende ministeries opereren echter wel redelijk autonoom, waardoor het Ministerie van BZK
KU Leuven - Instituut voor de Overheid 78