УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

200
Slu`bata ja karakterizira prisustvo na slo`eni zborovi: bogoglas7
9bFgoglase S2), bogod7hnoven6n7 9bFgod7hnoven"n6y4 Sed), bogonev5sta 9bFgonev5sto
P7,4), milosr7d7 9milosr6de P6,2), m7nogo=6st6n7 9mnogo=D ³etno Ik0,
pravov5r6n7 9pravov5rn5i P5,2), trij3z7y=6nik7 9trY4z6y=nik7 P3,1), grcizmi:
apostol6sk7 9aD³plk44 S3), arhierei 9arhYerei P8,2), varvar7 9varvar6y P6,4),
eres6 9eresi Kod), eretik7 9eretik6y P5,2, P4,1), kiril7 9kirile P7,1), metodii
9meqodie P1,3), muro 9miro Ik), paraklit7 9paraklYta S2), t6kloimenit7
9qekloimenit7 P8,1), hrist7 P3,1, a od semitizmite ja sre}avame leksemata
aaron7 9aarwnjo P8,2).
Kliment e avtor na kanonot na {esti glas vo Slu`bata na Metodij
{to se nao|a vo sostavot na Hludoviot minej 156 (XIII-XIV v.), po
poteklo od Le{o~kiot manastir. Slu`bata e sostavena od tri stihiri
na ve~ernata, na utrinata – kanonot posveten na Metodij so sedalen po
tretata pesna i tri hvalitni stihiri po kanonot. Kanonot na Metodij
e pronajden i objaven od ruskite paleoslavisti Qudmila Mo{kova
i Anatolij Turilov 6 , koi davaat svoja rekonstrukcija na akrostihot
bez imeto na Kliment, se zadr`uvaat na negovite strukturni osobenosti
i uka`uvaat na sli~nosti so jazikot i stilot na Kl. Ohridski.
G. Popov argumentirano predlaga rekonstrukcija na akrostihot: jaz
k9l0im 9h0v9a0lnam9i0 pjasnmi p9o0j4 ar9h0ier9eja0 meeto9d0ija. Iako rakopisot e
bezjusov, toj upotrebuva jusovi vo akrostihot, mislej}i na prvobitniot
tekst. Deka kanonot e pi{uvan vo Makedonija, upatuva i dijalektnata
osobenost vnesena vo akrostihot kaj li~nata zamenka za prvo lice koja
e vo formata jaz. Vakov slu~aj e zabele`an vo Mariinskoto evangelie:
v7pro[4 i 5z7 Mk11,29. 7 Zamenkata jaz6 se sre}ava vo Bitolskiot triod vo
zapisot na gramatik Georgi na l. 54r, kade ~itame: a jaz6 jagonYsºa pisatY ;
doD²ge mi ne voz6m4t6 tri²w, a nema somnevawe deka toa e napraveno pod vlijanie
na narodniot jazik. 8 Ne samo stilot tuku i leksikata na Kanonot
na Metodij ne se razlikuva od drugite Klimentovi dela. Vo svojata
osnova leksikata upotrebena vo Kanonot posveten na prvou~itelot
Metodij e slovenska, no se koristat i leksemi od neslo vensko poteklo.
Pokraj voobi~aenata leksika {to se koristi vo drugite Klimentovi
himnografski dela, vo slu`bata se sre}avaat leksemi ~ie prisustvo
e usloveno od sodr`inata na troparite, vo koi{to se vospeva
prvou~itelot na Slovenite, ili sodr`at istoriski podatoci za negoviot
`ivot, kako na primer leksemite vo vtoriot tropar od devettata
pesna: izide dobroplod6na loza ; qesalonikija groz9d0a ; is kor5ne l"vova, potoa
morav6sk7yje zemle S3, s5ver6sk7yje stran7y S3, zapad6n7yim6 stranam6 P6,1,
6
L. V. Mo{kova, A. A. Turilov, Moravskìe zemle velei gra`danin (neizvestna® drevn®®
slu`ba pervou~itel¥ Mefodi¥), Slav®novedenie, 1998, 4, 3-23.
7
Gramatika na starobÍlgarski® ezik, Sofi® 1993, 231.
8
Stoja Pop-Atanasova, Lingvisti~ka analiza na Bitolskiot triod, Skopje 1995, 78.