УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

Valentina Nestor
VLIJANIETO NA ALBANSKIOT JAZIK VO
MALOPRESPANSKIOT GOVOR OD LEKSI^KI ASPEKT
Makedonskite govori vo Albanija, spored svoite gramati~ki
oso be nosti, pretstavuvaat golem interes za slavisti~kite prou~uvawa.
Ov de nema da gi istaknuvame tie osobenosti, no }e se zadr`ime izrazi to
na albanskoto vlijanie vrz govorot na Mala Prespa.
Albanskiot jazik kako oficijalen imal i s# u{te prodol`uva
da igra va`na uloga vo sekojdnevniot, kulturniot, obrazovniot i
politi~kiot `ivot, ne samo vo Mala Prespa tuku i vo drugite oblasti
kade `ivee makedonsko naselenie vo Albanija, koj za dolg vremenski period,
osobeno za 50 godini diktatorski re`im, imal uloga na oficijalen
jazik, kako posrednik pome|u dr`avnite ustanovi i me|unarodnite
interakcii.
Lingvisti~koto zaemawe vo ovie dijalektni podra~ja se vr{elo
so vekovi vrz edna mnogu {iroka osnova i razvojot na leksikata se
dvi`el so eden poseben dinamizam. Vakviot razvoj se dol`i pred s#, na
red ekstralingvisti~ki faktori, me|u koi sekako se najva`ni kulturno-istoriskite
i op{testvenite odnosi i uslovi vo koi ovie govori se
razvivale od doa|aweto na Slovenite na Balkanot pa s# do na{i dni. Ne
pomalku zna~ajna e i pove}evekovnata jazi~na simbioza i interferencija,
koja se manifestira na site nivoa: fonetsko, morfo-sintaksi~ko
i osobeno na leksi~koto, koe e sekoga{ najotvoreniot i najlabilniot
del na eden jazi~en sistem.
Zaradi dominantnata uloga {to ja igra vo op{testvoto, albanskiot
jazik s# pove}e go vtesnuva jazi~niot idiom, duri i vo doma{na
upotreba, kaj site makedonski govori koi se nao|aat vo Albanija.
Osobeno tie koi se poizlo`eni na vakvoto vlijanie se govorite vo
Gora i Golobrdo, bidej}i makedonskiot govor se ograni~uva samo na
tesna doma{na upotreba.
Edinstveni koi ne se vlijaat vo golem stepen od upotrebata na
albanskiot jazik se makedonskite `iteli od postara vozrast, koi imaat
poretki kontakti so albanskiot jazik i koi nikoga{ ne bile preseleni
od svoite makedonski stari `iveali{ta.