УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

82
Za razlika od prostite, slo`enite imiwa bea podolgi, naj~esto
~etvoroslo`ni, sp. RadoslavÍ i Radoslava, DragomirÍ i Dragomira. Takvi
imiwa se skratuvaat vo detskiot govor i se prenesuvaat od govorot
na deteto vo govorot na roditelot, prvo vo kontakt so deteto, a potoa
vo jazi~nata komunikacija na vozrasnite. Me|u slo`enite imiwa
naj~estiot tip bea imiwata so imenskiot ~len vo po~etokot na imeto
koj zavr{uva{e so interfiksot -o-. Skratuvaweto vo takvite imiwa se
vr{e{e na morfolo{kata granica: Rado-slavÍ, Drago-mirÍ, so toa {to
vtoriot ~len otpa|a{e.
Vo razvojot na hipokoristi~nite formi, koi poteknuvaat od
slo`enite imiwa so prviot ~len na -o-, treba da se izdelat pove}e etapi
(Pjanka 1975: 125-144, sp. Malec 1982: 13):
1. Dekompozicija kako poseben slu~aj na slogovnata derivacija
(Pjanka 1975: 125-128) koja se sostoe{e vo otfrlaweto na vtoriot
~len od imeto: DragomirÍ, RadoslavÍ, TixomirÍ → Drago, Rado, Tixo.
Hipokoristi~na funkcija vr{e{e tuka celata forma na imeto poradi
nejziniot skaraten oblik.
2. Asocijacija na imiwata so pridavskite osnovi so imenskite
formi vo sreden rod: Drago, Tixo − drago, tixo (čędo).
3. Morfologizacija na imiwata od tipot Drago, Tixo, toa zna~i
nivnoto vklu~uvawe vo deklinacijata so osnovite na -o-, t. e. taa, spored
koja se menuvaa pridavkite od tipot drago, tixo, na {to mu pomaga{e
postoeweto na imenki od sreden rod so nastavkata -o koi ozna~uvaa deca
(čędo i sl.).
4. Pro{iruvawe na hipokoristi~nata funkcija vrz morfemata
-o koja prvobitno be{e stilisti~ki markirana gramati~ka nastavka
kaj hipokoristi~nite imiwa (Drag-o).
5. Vklu~uvawe vo ovoj tip na deklinacija, t. e. morfologizacija
na imiwata so prviot imenski ~len na -o: Miro, Bogo, Něgo ← MiroslavÍ,
BogodarÍ, NěgomirÍ.
6. Izdeluvaweto na -o kako zborobrazuva~ki formant, a ne samo
gramati~ka nastavka : Drago : (Drag-o) : Drag-o + slavÍ − drago, Něgo :
(Něg-o) : Něg-o + mirÍ.
7. Prenesuvaweto na formantot -o na imiwata so prviot ~len
zavr{en so drugi samoglaski: Bor-o : Bor-i + slavÍ = Drag-o : Drag-o +
slavÍ, {to mo`e{e da bide potpomognato so op{toslovenskata pojava
na me{aweto na morfemite -o-, -i- i drugi vo vrska so gubeweto
na prvobitnoto zna~ewe na slo`enite imiwa, sp. stpol. ĽubimirÍ →
Lubomir (kako ime i kako osnova na nekoi toponimi, m. dr. Lubomierz vo
Malopolska).
8. Stabilizirawe na modelot na derivacijata na hipokoristi~nite
formi od slo`enite imiwa: I slog + konsonantski po~etok na II slog
+ -o, t. e. na {emata na slogovno-zboroobrazuva~ka derivacija.