УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

54
{to e s tie luge tamo. Ako... Nie so toj drugar, isto be{e od seloto
moe, toj e umrel, otidovme tamu, daleku be{e, otidovme tamu nie, razbira{.
Ima{e ukopano pred nas i toga izlegoa od rov Nemcite i nie
krenavme roka u vis, }e predavame. „No – pita ne, veli – {to sakate
ovde, {to barate“ – veli. „Nie – velime – izgubie djeca od {umava i
ne znajeme kad ni }e pojdeme!“ – razume{. I ne veruje, od tamo, glavniot
kapetan, tamo, i altilerijata bie na civilizacijata, na narod
vo {umata, i partizani pome{ani. Ja mu vika: „Nemoj tamo da biete
altilerijata, po{to je tamo civilizacija, ne partizani!“ Odma
toj blagodare}i komandantov nema~ki pusti kurir tamo koj be{e
namesten altilerijata tamo, i prekinu da bie tamo, ~im e civilizacija
– prekinu. I drugarot edniot go pu{tia, a mene me zadr`io sa
onimi tamo. Edno nedela dena me ~uva tamo sa onimi svi, d-im ka`am
pati{tata.
I [k]oj dojdov nazad ja familijata ne znam ke da e baram sega. Ja
im barav: „Pu{tite me, velam, da me zna familijata, il sum strelan,
il sum ubien, da ne znam mu ga da. [est dana u zatvor se mnogo.“
„No, ka`e, nema da te pu{timo!“ Na {estiot den paga im da im se
molam, tamo. „Dajte, reko, da znam il sum ubien il sum poginav!“ I
na {estiot den dojdoe tie se prebacie za Debar. Pominal nekie selo
pravoslavno. Ja mu velam: „Da me pu{tite – mu vela – ovoj pravec, toj
Debar, mu vela, amo seloto mu go...“ Stana toj glavniot zere napisa
pismo: „Idi reci, ako te strefit drugi Nemci, reci da im poka`e{
{to smo te dr`ali {est dana.“ I take, tie me pustie, razbira{,
tie zamilia za Debar vojskata, a partizanite na{i v {umu ostana,
razbira{. I familijata je najdov vo {uma. I tak so familijata se
najdofme. I Nemci se vratie.
3. Informator – Nikola Arsov, Krainci (Veles):
Ja se vikam Nikola Arsov. Rodom sum iz selo Krainci, Titovo
Vele{ko. Za vreme ratot, sum bil ot ~etirieset i ~etvrta godina,
od avgust mesec, pa sve do petnesti maj ~etirieset i peta godina.
Saka da ka`am... padna izbolen na oko, le`av na oko u bolnicata, ama
sve pak dobro be{e. Stanav na noga i bev... be{e vidno na lice. I taka,
koga dojde za kolonizacijata vreme bev koloniziran ~etrdeset i
{esta godina, mart mesec, dojdovme tuka. Eto, nekako dojdovme, bevme
vo zadruga. I seto radimo vo zadruga, zemi{te, nepun jutar.
Mo`em da ka`em za Nastradin Oxa kako go proda magareto. Go
oteral za da go prodava i go sretnal neko ko, naravno, koj sakal da
go kupa. Ama i (tia) toj saka da malo ringo`at. I taka go pra{aat
Nastradin Hoxa, re~e: „Kolku pari magareto“ A toj re~e... a on re~e: