УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

prezentot se bele`i so otsustvo na nastavka -m: sakam da re~a (1), [jas] mu
vela (2) (sp. Isto: 231), dodeka vo 3 l. mno`ina kaj minatite opredeleni
vremiwa se bele`i nastavkata -e: ostanae svega sedum ku}i (1), dojdoe
tie, nastanae hazbii (folk.), mene me naredoe, dojdoe, tie se prebacie,
tie me pustie, Nemci se vratie (2), {to, isto taka, e karakteristika
na debarskite govori (sp. Isto).
I vo oblasta na leksikata gi nao|ame dijalektizmite {to se
karakteristika na zapadnite periferni govori, na pr. take (namesto
„taka“, 2, sp. Vidoeski 1998: 234), ke (namesto „kade“, 2, sp. Isto),
ba{ („ba{ na vru}ina“, 2, sp. Isto). I kaj informatorite od drugite
krai{ta se bele`at specifi~nite leksi~ki dijalektizmi. Pantovi}
zabele`uva deka kaj 4 informator, koj{to vo tekstovite e zastapen,
inaku, samo so nekolku re~enici, se nao|aat i dijalektizmite kako:
~u{ka (’piperka’), bi{ka (’prase’) i dr. (41). Toa go potvrduva lingvogeografskata
situacija, bidej}i zborot ~u{ka, na primer, gi zazema
pred sè centralnite delovi na R. Makedonija, t. e. sredniot tek na
Vardar (Ki{ 1996: 141, karta 15).
2. Od druga strana, vo govorot na makedonskoto naselenie vo
Jabuka od srpskiot jazik vlegol eden broj jazi~ni karakteristiki:
a) Na fonetsko nivo go nao|ame refleksot a, kako kontinuant
na poluvokalite: {est dana, tro{ak, ru~ak (2), qubav (3); refleks u
od nosovkata od zaden red, kako i od vokalnoto l: crknulo, nepun jutar
(zemja) (3); finalnoto o namesto l: odrastao, mogo (2); ikavizmite vo
negiraniot glagol „jesam“: nisam, nije (2).
b) Na morfolo{ko nivo se javuva mno`inskata nastavka -e (apa
radigma): sviwe (2); nastavkata -i vo opredeleniot pridavski vid:
dr`avni tro{ak (2); prezentski tematski vokal -e vo 1 l. ednina: ka`em,
mo`em, najdem (3); iterativnata morfema -uje: veruje (2), nastavkata -mo
vo 1 l. mno`ina na prezentot: u~imo, pu{timo (2), radimo (3), iako vo
nekoi slu~ai, na primer vo posledniot (informator od Vele{ko, sp.
t. a), mo`ebi se raboti za vlijanie od govorite rasprostraneti na severnata
makedonska teritorija (sp. Vidoeski 1998: 86).
Kaj 4 informator, kako {to zabele`uva Pantovi}, se javuva
nastavkata -u vo 1 l. ednina na prezentot: jadu, idu, peu (41). Ova e
dijalektnata osobina koja{to se javuva vo govorite na ju`na Srbija i
severna Makedonija (sp. Vidoeski 1999: 173), i nea mo`ebi ja donesol informator
od makedonskite krai{ta vo Vojvodina. Vo ista smisla mo`e
da se analizira mno`inskata nastavka -li vo glagolskata pridavka kaj
istiot informator: do{li partizani, pro{li, navikli se, proveli (4)
(sp. Vidoeski 1998: 73, 82), no ovaa osobenost po{iroko e zastapena vo
srpskite govori vo Srbija, vklu~uvaj}i ja i Vojvodina.
49