14.02.2018 Views

01. John Berger - O Ana Adanmış

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

O ANA ADANMIŞ<br />

ve onu hayvanla bu şekilde oynamaya özendiren doku. Postun dokusuyla<br />

aynı anda dikkatimizi çeken -ya da fotoğrafın ısrarla dikkatimizi<br />

çekmesini sağladığı- şey, oğlanın üzerinde yuvarlandığı ve muhtemelen<br />

gömleğinin üstünden teninde hissettiği kuru otların dokusu<br />

oluyor.<br />

Bu olaydaki fikir, Kertesz'in burada duyarlı olduğu fikir, dokunma<br />

duyusuyla ilgili. Ve çocuklukta her yerde, her dokunma duyusunun<br />

nasıl özellikle keskin bir nitelik taşıdığıyla ilgili. Bu fotoğraf apaçık,<br />

çünkü bir fikir yoluyla parmak uçlarımıza ya da parmak uçlarımızda<br />

hissetmiş olduğumuz şeylere ilişkin anılarımıza sesleniyor.<br />

Olayla fikir, doğal ve etkin bir biçimde birbiriyle bağlantılı.<br />

Fotoğraf, herşeyi dışarcla bırakarak bunları çerçeveliyor. Özel olan, evrensel<br />

olanla eşitleniyor.<br />

"Bir Kızıl Süvari Yola Çıkıyor"daki fikir, hareketsizlikle ilgili.<br />

Her şey hareket olarak okunuyor: göğe karşı ağaçlar, giysilerin<br />

kıvrımları, ayrılık sahnesi, çocuğun saçını karıştıran rüzgar, ağaçların<br />

gölgesi, kadının yanağına düşmüş saç, tüfeklerin taşındığı açı. Bu<br />

akışın içinde de, hareketsizlik fikrini kadınla erkek arasındaki bakış<br />

akla getiriyor. Ve bu fikrin açıklığı, bizim her ayrılıkta doğan o hareketsizliği<br />

kafamızda tartmamıza neden oluyor.<br />

İki sevgili, bir park kanepesinde (yoksa bahçede mi?) kucaklaşıyorlar.<br />

Orta sınıftan kentli bir çift. Muhtemelen fotoğraflarının<br />

çekildiğinin farkında değiller. Farkındaysalar bile, şu anda fotoğraf<br />

makinesini hemen hemen unutmuş durumdalar. Gizli saklı davranıyorlar<br />

-tam da, fotoğraf makinesi olsun olmasın, sınıf geleneklerinin<br />

ortalık yerde davranmalarını gerektirdiği gibi- bununla birlikte,<br />

bir yandan da arzu (ya da arzu özlemi) onları ahlaksız kılıyor<br />

(kılabilir). Pek de olağandışı sayılmayacak bir olay bu. Fotoğrafı<br />

olağandışı yapansa, içinde gördüğümüz her şeyin özel tutarlılığı -<br />

arkalarındaki çalılığın gizleyici perdesi, kadının eldivenleri, ceketlerinin<br />

aynı düğmelere sahip kol yenleri, ellerinin hareketi, burunlarının<br />

teması, terzi elinden çıkmış giysileriyle çalılığın gölgesini everen karanlık,<br />

yapraklarla tenleri aydınlatan ışık -bu tutarlılık, edep/arzu,<br />

giyimli/giyimsiz, fırsat/mahremiyet gibi unsurları bölen ayrım çizgisi<br />

126

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!