14.02.2018 Views

01. John Berger - O Ana Adanmış

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

:RANCIS 13ACON VE W ALT DISNEY<br />

Bacon, en kötünün gelebileceğini önceden gören kahin ressamın<br />

ıaın karşıtıdır. Bacon için en kötü zaten olmuştur. Olan bu en kötünün<br />

kanla, lekelerle, iç organlarla bir ilgisi yoktur. En kötüsü şudur ki insan<br />

artık aklını yitirmiş olarak görülmektedir.<br />

En kötü, 1944'teki Çarmıha Geriliş'te (Crucifixion) zaten<br />

olmuştur. Sargılar ve çığlıklar yerlerini almışlardır - tıpkı ideal acıyı<br />

yakalama isteği gibi. Ama boyunlar ağızda biter. Yüzün üst yarısı<br />

yoktur. Kafatası eksiktir.<br />

Daha sonra, en kötü daha incelikli bir biçimde yakalanır. <strong>Ana</strong>tomiye<br />

hiç dokunulmaz; insanın düşünmedeki yetersizliği çevresinde<br />

olanlarla ve onun yüzündeki ifadeyle -ya da ifadesizlikle- sezdirilir.<br />

içinde arkadaşların ya da bir Papa'nın bulunduğu cam sandıklar, hayvan<br />

davranış örüntülerinin incelendiği sandıklara benzer. Donanım,<br />

salıncaklı sandalyeler, parmaklıklar, kordonlar, tıpkı kafeslerde bulunanlara<br />

benzer. insan mutsuz bir maymundur. Ama böyle olduğunu biliyorsa,<br />

mutsuz değildir. Öyleyse insanın bilemeyeceğini göstermek<br />

gereklidir. İnsan mutsuz bir maymundur ve bunu bilmez. Bu iki türü<br />

birbirinden ayıran, beyin değil algılamadır. Bacon'ın sanatının<br />

dayandığı aksiyom budur.<br />

1950'lerin başlarında Bacon, yüz ifadelerine ilgi duymaya<br />

başlamış gibidir. Ama, kendisinin de itiraf ettiği gibi, yüzlerin ifade<br />

ettiği şeye değildir bu ilgi.<br />

"Aslında dehşetten çok, çığlığı resmetmek istiyordum. Sanırım,<br />

bir insanın çığlık atmasına neden olan şeyi -bir çığlığa yol açan<br />

dehşeti- düşünmüş olsaydım, resmetmeye çalıştığım çığlıklar daha<br />

başarılı olurdu. Aslında fazla soyut kaldılar. Ta başında bu resimler benim,<br />

ağzın hareketlerinden, ağzın ve dişlerin biçiminden her zaman<br />

çok etkilenmiş olmamdan kaynaklandı. Denebilir ki ben, ağızdan gelen<br />

parlaklığı ve rengi severim; her zaman ağzı, bir anlamda, Monet'nin<br />

günbatımını resmetmesi gibi resmedebilmeyi ümit etmişimdir."<br />

Bacon'ın lsabel Rawsthome gibi arkadaşlarının portrelerinde ya da<br />

bazı yeni kendi-portrelerinde, bir gözün, bazen de iki gözün ifadesiyle<br />

karşı karşıya geliriz. Ama bu ifadeleri bir inceleyin; okuyun. Bir tanesinde<br />

bile kendi üzerinde düşünme yoktur. Gözler, içinde bulundukları<br />

durumdan, kendilerini çevreleyen şeylere boş boş bakarlar. Başlarına ne<br />

39

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!