Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lK1 COLMAR ARASINDA<br />
olarak ışıldar. Kuşkunun merkezi yoktur; o her yerdedir.<br />
İşte buradan kaynaklanıyor Grünewald'ın ışığının gücü ve<br />
kırılganlığı.<br />
Colmar'a her iki gidişimde de mevsim kışu; kasaba her ikisinde<br />
de aynı soğuğun, ovalardan gelen ve açlığın anısını taşıyan bir<br />
soğuğun, pençesi altındaydı. Aynı kasabada, benzer doğa koşullarında<br />
farklı farklı şeyler gördüm. Bir sanat eserinin varkalabilcceği sürece<br />
öneminin değiştiğini söylemek, sıradan bir şey söylemektir. Ama<br />
çoğunlukla bu bilgi (geçmişte yaşayan) "onlar"la, (şimdi yaşayan)<br />
"biz"i ayırt etmek için kullanılır. Genellikle eğilim, onlar 'ı ve onların<br />
sanata tepkilerini tarihin içerisine yerleştirirken kendimiz'e bir yukardan<br />
bakma olanağı atfetmek, esere tarihin doruğu saydığımız bir yerden<br />
bakmaktır. O zaman da, varkalabilen sanat eserinin bizim bu üstün<br />
konumumuzu onayladığı düşünülür. Onun varkalmasının hedefi bizdik.<br />
Bu bir yanılsamadır. Hiçbir şey tarihten muaf değildir.<br />
Grünewald'ı ilk kez gördüğümde, derdim onu tarihe yerleştirmekti.<br />
Ortaçağ dini, veba, tıp, cüzzam evleri bağlamındaki yerine. Şimdi kendimi<br />
tarihe yerleştirmek zorunda kal ıyorum.<br />
Devrimci umutlar döneminde, varkalabilmiş bir sanat yapıtında,<br />
geçmişin umutsuzluğunun izlerini görmüştüm; tahammül edilmesi gereken<br />
br dönemde ise aynı yapıtın, mucizevi olarak, umutsuzluğun<br />
ötesine ince bir geçit sunduğunu görüyorum.<br />
1973<br />
175
Change language