14.02.2018 Views

01. John Berger - O Ana Adanmış

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Magritte ve Olanaksızlık<br />

Magritte resimde belli bir dili kabul eder ve kullanır. Bu dilin yaşı<br />

500 yılı aşkındır ve ilk ustası Van Eyck'tir. Bu dilde, gerçeğin<br />

görünümlerde yattığı, bu nedenle de görünümlerin temsil edilerek korunması<br />

gerektiği varsayılır. Gene, bu aynı dilde, uzamda olduğu<br />

ölçüde zamanda da süreklilik varsayılır. Nesneler'i -mobilyaları,<br />

camı, kumaşı, evleri- çok doğal bir biçimde ele alan bir dildir bu.<br />

Tinsel deneyimi anlatabilecek bir dildir, ama her zaman somut bir ortamda,<br />

her zaman belli bir durağan maddesellikle çevrelenmiş olarakbu<br />

dilde verilen insan figürleri mucize dolu yontular gibidir. Maddesellik<br />

değeri, dokunulabilirlik yanılsamasıyla anlatılır. Bu dilin beş<br />

yüzyıl boyunca geçirdiği dönüşümleri burada sırasıyla aktarmak güç.<br />

Bununla birlikte dilin temel varsayımları değişmeden kalmıştır; Avrupalılar'ın<br />

çoğunun görsel sanatlardan bugün de bekledikleri şeyleri<br />

oluşturur: benzerlik; görünümlerin temsil edilmesi; kendine özgü olayların<br />

ve bu olayların geçtiği yerlerin gösterilmesi.<br />

Magritte, söylemek istediği şeyleri anlatmak için bu dilin uygun<br />

olup olmadığını hiç sorgulamamıştır. Bu nedenle onun sanatında belirsizlik<br />

diye bir şey yoktur. Her şey açıkça okunabilir. Yaşamının son<br />

yirmi yılına göre daha az usta olduğu ilk dönem yapıtlarında bile<br />

böyleydi bu. (Burada okunabilir sözcüğünü eğrt:tilemeli olarak kullanıyorum:<br />

Magritte'in dili görseldir, yazınsal değil; bununla birlikte<br />

dil olmasından dolayı, kendisinden başka bir şeye işaret eder.) Gene de<br />

Magritte'in söylemek istedikleri, kullandığı dilin raison d 'etre*·ini<br />

ortadan kaldırmıştır; resimlerinin çoğunda önemli olan şey,<br />

* raison d'etre: varolma nedeni (ç.n.)<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!