You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
"CHE" GUEVARA<br />
dan önce, daha sonra teşhis edilebilsin diye, parmaklarını kestiler. Bu<br />
bize onların, öldürdükleri kişinin gerçekten Guevara olduğundan<br />
kuşkulandıklarını düşündürebilir. Aynı biçimde bundan hiç kuşku duymadıklarını<br />
ama cesetten korktuklarını da düşündürebilir. Ben ikincisine<br />
inanmaya yatkınım.<br />
10 Ekim'de yayımlanan fotoğraftan amaç, bir efsaneye son vermekti.<br />
Bununla birlikte, gören pek çok kişi üzerinde fotoğrafın etkisi<br />
çok değişik olabilir. Anlamı nedir bu fotoğrafın? Bu fotoğraf tamı<br />
tamına ve gizemsiz bir biçimde şimdi ne anlama geliyor? Kendi<br />
açımdan ben, bunu ancak temkinli bir biçimde çözümlemeye girişebilirim.<br />
Bu fotoğrafla Rembrandt'ın Profesör Tulp'un <strong>Ana</strong>tomi Dersi adlı<br />
tablosu arasında bir benzerlik var. Profesörün yerini kalıp gibi giyinmiş,<br />
bumunu mendiliyle örten albay almış. Onun solundaki iki kişi<br />
kadavrayı profesörün solunda, en yakınında duran iki doktor gibi, aynı<br />
yoğun ama duygusuz ilgiyle seyrediyorlar. Rembrandt'ın tablosunda<br />
daha çok sayıda figür olduğu doğru - tıpkı Vallegrande'deki ahırda da<br />
fotoğrafa girmeyen daha bir çok kişinin bulunması gibi. Ama cesedin<br />
yukarıdan kendisine bakan kişilerle ilişkisi açısından yerleştirilişi, cesetteki<br />
evrensel dinginlik havası - bunlar birbirlerine çok benziyor.<br />
Bu da şaşırtıcı olmamalı, çünkü iki resmin işlevleri benzerdir:<br />
Her ikisi de resmi ve nesnel olarak incelenmekte olan bir cesedi sergilemeyi<br />
amaçlamıştır. Bundan öte, her iki resim de ölüyle ders verme'yi<br />
amaçlar: biri tıbbın ilerlemesi için, öteki de siyasal bir uyarı olarak.<br />
Ölülerin, kıyımdan geçirilenlerin, binlerce fotoğrafı çekilmiştir. Ama,<br />
bu durumların resmi gösteriye dönüştüğü pek olmaz. Doktor Tulp,<br />
koldaki lifleri göstermektedir; söyledikleri her insanın normal kolu<br />
için geçerlidir. Elinde mendil tutan albay, kötü şöhretli bir gerilla liderinin<br />
-"ulu Tanrı" tarafından yazılmış- son yazgısını sergilemektedir<br />
ve söyledikleri, o kıtada bulunan tüm guerrillero'yu kastederek<br />
söylenmiştir.<br />
Fotoğraf, başka bir imgeyi de düşündürdü bana: Mantegna'nın<br />
şimdi Milano'da Brera'da bulunan Ölü 1 sa tablosu. Beden, gene aynı<br />
yükseklikten, ama bu kez yandan değil de ayaklardan görülmektedir.<br />
Eller aynı yere yerleştirilmiş, parmaklar aynı hareketle bükülmüştür.<br />
135
Change language