You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
O ANA ADANMIŞ<br />
Bir resim ya da çizim, zamanı nasıl kuşatır? Kendi durallığı içinde<br />
neyi kapsar? Çizim bir yadigardan -geçmiş zamanın anılarını geri getirmekte<br />
kullanılan bir araçtan- öte bir şeydir. Yaptığım çizimin babamın<br />
geri dönüp içine yerleşmesi için sunduğu "uzam", babamın<br />
yazdığı bir mektubun, ona ait bir eşyanın ya da açıklamaya çalıştığım<br />
gibi, onun bir fotoğrafının sunduğu uzamdan oldukça farklıdır. Burada<br />
benim kendi yaptığım bir çizime bakıyor olmam, yalnızca bir rastlanudır.<br />
Herhangi birinin yaptığı eşdeğer bir çizim de aynı "uzam"ı sunardı.<br />
Çizmek, görünümlerin yapısını inceleyerek bakmaktır. Bir ağaç<br />
çiziminin gösterdiği ağaç değil, bakılmakta-olan-ağaç'tır. Ağaç<br />
görüntüsünün bir anda kaydedilmesine karşın, bu görüntünün incelenmesi<br />
(bakılmakta-olan-ağaç) saniyenin binde biri yerine dakikalar ya da<br />
saatler sürmenin yanı sıra, daha önceki bakma deneyimlerini de içerir,<br />
onlardan çıkar ve onlara aufta bulunur. Ağaç görüntüsünün kaydolduğu<br />
an içinde bir yaşam-deneyimi kurulur. lşte çizme ediminin gözden kaybolma<br />
sürecini reddedişi ve bunun yerine birçok anın aynı anda varoluşunu<br />
sunuşu böyle olur.<br />
Her bakışla biraz kanıt toplar çizim, ama aynı anda görülebilen<br />
birçok bakışın kanıtlarından oluşur. Bir yandan, doğada resim ya da<br />
çizimdeki görüntü kadar değişmez bir görüntü yoktur. Öte yandan, bir<br />
çizimde değişmez olan şey, bir araya getirilmiş o kadar çok andan<br />
oluşur ki, bunlar parçadan çok bütünlük oluştururlar. Çizim ya da resimdeki<br />
dural imge, iki dinamik sürecin karşıtlaşmasından doğar. Bir<br />
araya getirişlerin karşısında gözden kayboluşlar. Şekille açıklama kolaylığı<br />
adına zamanı bir akış, bir nehir olarak ele alırsak, çizme ediminin<br />
de, akıntıya karşı gitmekle durallık kazandığını söyleyebiliriz.<br />
Vermeer'in kanalın öte yakasındaki Delft manzarası, bunu hiçbir<br />
kuramın beceremeyeceği kadar iyi açıklamaktadır. Resmedilmiş an<br />
(neredeyse) üç yüzyıldır değişmeden kalmıştır. Suyun içindeki<br />
yansımalar kımıldamamıştır. Gene de bu resmedilmiş an, biz bakarken,<br />
hayatta ancak ender olarak yaşadığımız bir doluluk ve gerçeklik<br />
içerir. Resimde gördüğümüz her şeyi mutlak bir ansallık içinde duyumsarız.<br />
Aynı zamanda bu deneyim ertesi gün ya da on yıl sonra yinelenebilir.<br />
Bunun bire bir benzeyişle ilgili olduğunu varsaymak na-<br />
13
Change language