14.02.2018 Views

01. John Berger - O Ana Adanmış

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

FOTOôRAFIN KULLANIMLARI<br />

toğraf makinesi, aksi halde ister istemez üstüste binecek olan görünümlerin<br />

içinden bir dizi görünümü kaydedip saklar. Bunları hiç değişmeden,<br />

oldukları gibi tutar. Fotoğraf makinesinin icadından önce, hayal<br />

gücünden, bellek yetisinden başka bir şey yoktu bunu yapabilecek.<br />

Burada söylemek istediğim belleğin bir tür film olduğu değil. Bu,<br />

çok sıradan bir benzetme olurdu. Film/bellek karşılaştırması, bize bellekle<br />

ilgili hiçbir şey öğretmez. Bu karşılaştırmadan öğrendiğimiz şey,<br />

fotoğraflama sürecinin ne kadar garip, ne kadar öncülü bulunmayan bir<br />

süreç olduğudur.<br />

Bununla birlikte belleğin tersine, fotoğraflar kendi başlarına anlamı<br />

saklamazlar. Bize -görünümlere normal olarak atfettiğimiz tüm<br />

inanılırl ık ve ciddiyetle birlikte- anlamlarından koparılmış<br />

görünümler sunarlar. Anlam, işlevlerin anlaşılması sonucunda ortaya<br />

çıkar. "İşlev de zaman içinde yer alır ve zaman açısından açıklanmalıdır.<br />

Ancak bir öykü anlatan nesne, anlamayı sağlayabilir."<br />

Fotoğraflar kendi başlarına bir öykü anlatmazlar. Anlık görünümleri<br />

saklarlar. Şimdi alışkanlıklarımız bizi bu türden bir saklamanın yaratacağı<br />

sarsıntıya karşı koruyor. Bir film makinesi poz süresini, ondan<br />

yapılan fotoğraf baskısının ömrüyle karşılaştıralım; varsayalım ki<br />

basılı fotoğrafın ömrü yalnızca on yıl sürsün: ortalama bir modern<br />

fotoğraf için bu oran yaklaşık olarak 20 000 000 000: 1 olacaktır.<br />

Fotoğraf makinesinin, görünümleri işlevlerinden ayırmasındaki büyük<br />

kopukluğun şiddetini bize belki de en iyi anımsatacak örnek budur.<br />

Şimdi de, fotoğrafın birbirinden çok farklı iki kullanımı<br />

arasındaki ayrımı belirlememiz gerekir. Özel yaşantılarla ilgili<br />

fotoğraflar vardır; genel amaçla kullanılan fotoğraflar vardır. Özel<br />

fotoğraflar -annenin portresi, bir kız evladın resmi, oynadığınız<br />

takımın grup fotoğrafı- fo tograf makinesinin onları içinden çıkarıp<br />

aldıgı baglamın devamı olan bağlamlar içinde değerlendirilip yorumlanır.<br />

(Bağlamdan koparılıp alınmanın şiddeti, kendini bazen inanılmazlık<br />

biçiminde duyurur: "Bu gerçekten Babam mı?") Gene de<br />

böyle bir fotoğraf, içinden koparılıp alındığı anlama sarılmış olarak<br />

kalır. Mekanik düzenek, fotoğraf makinesi canlı belleğe katkıda bulunmak<br />

üzere araç olarak kullanılmıştır. Fotoğraf, yaşanmakta olan bir<br />

hayattan alınmış bir andaçtır.<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!