01. John Berger - O Ana Adanmış

K1TLE GÖSTERİLERİNİN DOÔASI
burada yatar.
Kitle gösterisi, katılanları varolan bir işleve tepki oluşturmak
üzere değil, kendi işlevini yaratmak üzere bir araya toplamasıyla diğer
kitle eylemlerinden ayrılır: Bu bakımdan kitle gösterisi -grev söz konusu
olduğu zaman bile- işyerlerindeki her türlü işçi toplanmasından
ya da herhangi bir seyirci kalabalığından ayrılır. Yalnızca bir araya gelmiş
olması bile verili düzeni tehdit etmeye yeten bir birlikteliktir bu.
Devlet otoriteleri, kitle gösteri lerine katılanların sayısı konusunda
genellikle yalan söylerler. Ne var ki bu yalan fazla bir şey değiştirmez.
(Gösteriler devletin demokratık vicdanına gerçekten bir seslenme olsaydı,
o zaman bu yalan belki bir anlam taşırdı.) Katılanların sayısının
önemi, gösteriye dahil olanların ya da yakınlık duyarak izleyenlerin
doğrudan yaşadıkları deneyimlerde yatabilir. Bu insanlar için sayı lar
artık sayı olmaktan çıkar; duyduklarının kanıtı, imgelediklcrinin
sonuçları olur. Gösteri ne kadar büyük olursa, katılanların toplam kolektif
gücü açısından o kadar etkili ve acil (görülebilir, işitilebilir, dokunulabilir)
bir eğretileme haline gelir.
Eğretileme diyorum, çünkü bu şekilde kazanılan güç orada bulunanların
gizil gücünü de, bir gösteride sergilendiği kadarıyla gerçek
güçlerini de hiç kuşkusuz aşar. Ne kadar çok kişi olursa, orada olmayanları
birbirlerine ve kendi kendilerine o kadar iyi temsil ederler.
Böylelikle kitle gösterisi bir soyutlamaya hem vücut verir hem de onu
yaygınlaştırır. Ona katılanlar bir sınıfa ait olduklarını daha kesin olarak
fark ederler. Bu sınıfa ait olmak yalnızca ortak bir kaderi ima etmenin
ötesine geçerek ortak bir fırsatı temsil etmeye başlar. Ait oldukları
sınıfın işlevinin kısıtlı
kalmasına artık gerek olmadığını fark
etmeye başlarlar; bu sınıf da, tıpkı gösteride olduğu gibi kendi işlevini
kendisi yaratabilir.
Devrimci farkındalık, gösteri yerinin seçimi ve taşıdığı anlamla
bir başka yoldan da prova edilir. Gösteriler temelde kentlere özgüdür;
genellikle, kentsel ya da ulusal açıdan simgesellik taşıyan bir merkezin
mümkün olduğunca yakınında yer alacak biçimde planlanır. "Hedefleri"
ender olarak stratej ik önemde -tren istasyonları, kışlalar, radyo istasyonları,
havaalanları- olur. Kitle gösterisi bir kent ya da başkentin
simgesel ele geçirilişi olarak yorumlanabilir. Burada da simgesellik ya
131