14.02.2018 Views

01. John Berger - O Ana Adanmış

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

BOOAZDA<br />

Anlatı şiirlerinden söz ederken Nazım Hikmet bir keresinde, çok<br />

ince, yarı ipek, yarı pamuklu gömlek kumaşı dokur gibi şiir yazmak<br />

istediğini söylemiş: teri emdikleri için demokratikleşmiş ipekli<br />

kumaşlar.<br />

Alt güvertedeki salona açılan kapının yanında bir dilenci kadın duruyor.<br />

Erkek ellerinin kocaman olmasının tersine, kadının elleri<br />

küçük. <strong>Ana</strong>dolu'da yakacak olarak kullanılan kuru hayvan dışkısından<br />

tezek yapan, kızının saçlarını ince ince belikler halinde ören eller. Dilenci<br />

kadın, kolunda bir sepet dolusu hasta kedi taşıyor: merhamet<br />

simgesi olarak; bunlardan sağlıyor yaşamını. Önünden geçenlerin<br />

çoğu, uzanmış eline para koyuyor.<br />

Bazen, ilk izlenim ler yüzyılların birikimini şöyle bir toparlayıverir.<br />

Göçebe eli, salt bir imge değildir; bir tarihtir. Bu arada,<br />

işkenceciler birkaç gün içinde sinir sistemini it1as etlirebilirler. Siyasetin<br />

cehennemi -siyaset işte bu yüzden hiç durmadan ütopyalar peşinde<br />

koşar zaten- her iki zamanı birden idare etmeye kalkmasından doğar:<br />

binlerce yılı ve birkaç günü. Belki gene tutuklanacak bir dostumun<br />

karısıyla çocuklarının yüzleri geliyor gözümün önüne. Cumhuriyet'in<br />

kuruluşundan beri, iç karışıklıklarla başa çıkmak amacıyla dokuzuncu<br />

kez sıkıyönetim ilan ediliyor. Dostumun elbise dolabında, hala düzgün<br />

bir biçimde asılı duran giysilerini görüyorum.<br />

Vapur burnu dönünce, on bir minare çıkıveriyor karşınıza ve<br />

Padişah sarayının deveye benzer mutfak bacalarını açık seçik<br />

görebiliyorsunuz. Bu Topkapı sarayında öylesine ölçüsüz bir zevk ü<br />

safa hayatı sürülüyordu ki sonunda BaLılılar'ın rüyalarına girmeye<br />

başladı bu hayat; ama aslında, bugün de görebileceğimiz gibi, hanedan!<br />

ık paronayasına dikilmiş, dehlizlerle dolu bir anıttan başka bir şey<br />

değil bu saray.<br />

Şimdi akıntıya karşı döndüğünden, vapurun uzun bacası, kapkara<br />

dizel dumanları kusmaya başladı; Topkapı görünmez oldu. İstanbul<br />

nüfusunun yüzde kırkı, kentin merkezinden görülemeyen gecekondularda<br />

yaşıyor. Bu gecekondu mahalleleri -her birinde en az 25 000 kişi<br />

barınıyor- sağlık koşullarından yoksun, insanların üst üste yaşadığı,<br />

umutsuzluğun kol gezdiği yerler. Üstelik aşırı sömürülmeye açık kesimler<br />

(bir tek gecekondunun fiyau 5 000 sterline kadar çıkabiliyor).<br />

187

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!