01. John Berger - O Ana Adanmış

"CHE" GUEVARA
Dünyanın dört bir yanındaki zorbalar, kendilerinden birini
yargıladığımız için seyrettiler bizi; bugün, talihimizin yağver gitmesiyle,
dünyanın özgürlüğü üzerinde düşünürken, bu kez yeryüzünün
gerçekten büyüklerini oluşturan dünya insanları durup seyredecekler
sizi. 6
Bu doğru olsa da, felsefi açıdan bize Saint-Just'ün kendi seçtiği bu
"sahne" rolü içinde tuzağa düşerek muzafferane öldüğünü düşündürecek
bir anlam boyutu daha vardır. (Bunu söylemekle onun cesaretini
hiçbir şekilde azımsamış olmuyoruz.)
Fransız Devrimi'nden bu yana burjuva çağı var. Kendi ölümlerini
(şanslarını değil), aldıkları ilkeli kararların doğrudan bir sonucu olarak
gören çok az sayıda kişi arasında böyle bir marjinal belirsizlik gözden
kaçıp gider.
Yaşayan insanla, onun gördüğü dünya arasındaki karşılaşma topyekun
olur. Bunun dışında kalan hiçbir şey yoktur, bir ilke bile. Bir
insanın, önceden gördüğü ölümü, karşısına çıkan şeyi kabul etmeyi
reddetmesinin ölçüsüdür. Bu reddedişin ötesinde hiçbir şey yoktur.
Amiral Dubassov'a bomba atarken öldürülen Rus anarşisti Voinarovsky
şunları yazmıştır:
Yüzümde bir tek kas bile kıpırdamadan, tek bir söz etmeden
çıkacağım darağacına - ve bu kendime yönelttiğim bir şiddet eylemi
olmayacak, şimdiye dek yaşayıp geldiğim her şeyin son derece doğal
sonucu olacak. 7
Voinarovsky, darağacında kendi ölümünü -o sıralarda birçok
başka Rus teröristi de tam onun anlattığı gibi ölmüştür- yaşlı bir a­
damın yatağında, huzur içinde ölmesi gibi görüyor. Bunu nasıl yapabiliyor?
Ruhbilimsel açıklamalar yetersiz kalır burada. Rusya'daki
dünyayı, tüm dünya gibi algılanabilecek ölçüde kapsayıcı olan bu
dünyayı katlanılmaz bulduğu için. O, bu dünyayı, intihar eden biri
gibi kişisel olarak katlanılmaz bulmaz; per se* katlanılmaz bulur. O-
* per se : kendi içinde, kendisi olarak, o haliyle. (ç.n.)
6. Saint-Just, Konvansiyon'da Anayasa üzerine konuşurken.
7.Albert Camus tarafından alıntılanmış, The Rebel, Penguin Books,
1962, s. 140.
143