Przerażony kameleon - eseje o przyszłości zarządzania - E-mentor

128
Marek Kawiorski, Marek Pietrzak, Marek Tomanek, Maciej Tomczak, Karina Sadowska
Kilka słów na temat budowy mózgu
Jego masa u niemowlęcia stanowi około 12% całkowitej wagi ciała, zaś u dorosłego około 2%.
Oznacza to, że rodzimy się już z całkiem mocno rozwiniętym organem. Składa się on z 40
mld neuronów (inne źródła podają 1011–1012 mld neuronów), z czego na korę mózgową
przypada 8 mld, a na móżdżek 30 mld. Neurony są połączone około 1014 połączeniami (synapsami).
Jeżeli potraktować każdą synapsę jako bit, wtedy zyskujemy pojemność rzędu 100
Tbitów. Wzrok przekazuje około 5000 bitów/sek., a z uwzględnieniem pozostałych zmysłów
w ciągu 60 lat życia odbieramy około 10 Tbitów informacji. Szacowana moc obliczeniowa to
1016 operacji/sek.
Nanotechnologia
Nanotechnologia może być w przyszłości techniką pomocną przy tworzeniu sieci ludzkich
mózgów współpracujących ze sobą. Dotychczasowa współpraca czy współtworzenie czegokolwiek
przez ludzi odbywa się przy udziale zmysłów, tzn. wzroku, słuchu czy dotyku. Zmysły
stanowią rodzaj swoistego interfejsu pomiędzy ludzkim mózgiem a otoczeniem. Wykorzystanie
nanotechnologii pozwoli na zbudowanie nanorobotów, które będą przemieszczały się w ludzkim
mózgu poprzez sieć naczyń krwionośnych. Dzięki temu możliwe stanie się określenie położenia
poszczególnych neuronów, połączeń między nimi itd. Uczenie się tradycyjnymi metodami
angażuje wszystkie te miliardy połączeń, neuronów, skomplikowane substancje biochemiczne
wraz z odpowiednimi stężeniami (są to przekaźniki nerwowe – neurotransmitery), które umożliwiają
przekazywanie impulsów. Zamiast mozolnego, trwającego latami procesu błyskawicznie
da się zapisywać, przekazywać i wczytywać informacje. W sumie już teraz zbliżamy się do
takich rozwiązań np. wszczepiając wprost do mózgu implanty, aby leczyć chorobę Parkinsona
lub stwardnienie rozsiane. Elektroniczne urządzenia pomagają przywrócić słuch bądź (przynajmniej
częściowo) wzrok. Wprowadzone do organizmu nanoroboty mogłyby, dzięki sieci
naczyń krwionośnych, spenetrować połączenia w mózgu. Uzyskany w ten sposób obraz można
bezprzewodowo przekazać na zewnątrz do innych nanorobotów w innych mózgach. Dodatkowo
nanoroboty mogłyby też wziąć na siebie ciężar przechowywania nadmiaru informacji
w momencie, gdy mózg osiągnie już kres swojej sprawności.
Sterowanie za pomocą sygnałów z mózgu
– adaptacyjny interfejs mózg – komputer
Interfejs mózg – komputer stanowi technikę przyszłości. Dzięki temu wkrótce będzie możliwe
pisanie na komputerze oraz wydawanie poleceń bez użycia jakichkolwiek zewnętrznych urządzeń
pośredniczących, jak również wiele innych zastosowań. Na razie przy pomocy mózgu
można poruszać kursorem po ekranie komputera. Do sterowania obiektem wykorzystuje się
nasłuch sygnałów elektrycznych generowanych przez mózg przy wykorzystaniu EEG. Komputer
dokonuje interpretacji sygnałów i na ich podstawie steruje kursorem. Inne technologie sterowania
„bezdotykowego” znalazły zastosowanie w dziedzinie militarnej, np. przy wspomaganiu
sterowania ogniem w myśliwcach.
Obecnie na świecie są prowadzane liczne eksperymenty. Na przykład Wspólne Centrum
Naukowe Komisji Europejskiej rozwinęło „adaptacyjny interfejs mózgu”, kask oraz
program komputerowy, którego zadaniem było umożliwienie sterowania urządzeniami,