Przerażony kameleon - eseje o przyszłości zarządzania - E-mentor

Organizacja jutra. Pytania do przyszłości
Długotrwała dyskusja, a nawet ręczne liczenie głosów nie przyniosły niestety rozstrzygnięcia
(jest to tym bardziej zaskakujące, że liczba uczestników dyskusji była nieparzysta). Postanowiliśmy
się pogodzić z tą nieusuwalną sprzecznością i utrzymać dyskursywny model niniejszego
opracowania, akceptując trudności formalne i kompozycyjne.
Zdecydowaliśmy się na pytania pozwalające przyjrzeć się najistotniejszym atrybutom organizacji.
Oto one:
Jaką wielkość i strukturę będą miały nowe organizacje?
∞
Obserwowana obecnie tendencja do centralizacji utrzyma się i zostanie doprowadzona
do skrajności. Żadna mała ani średnia firma nie oprze się imperialnej potędze wielkich korporacji,
które będą skupiały w swoich rękach coraz więcej władzy. Zrobią to choćby dlatego, że
jest to możliwe. Pierwsze prawo Parkinsona:
„Każdy pragnie mnożyć podwładnych!” – to jedno z możliwych wytłumaczeń rozrastania się
organizacji. Są oczywiście także poważniejsze, ekonomiczne korzyści skali i zakresu, dające
strukturom większym przewagę nad mniejszymi graczami. To tłumaczy obserwowaną liczbę
fuzji i megafuzji.
Ω
Jest także drugie prawo Parkinsona: „Pracownicy przysparzają pracy sobie nawzajem”. Ceną
za wielkość jest zmniejszanie efektywności i wszystkie pozostałe niekorzyści skali. Dinozaury
przyjęły strategię ewolucyjną, która okazała się dosyć krótkowzroczna. Podobny mechanizm
napędzał rozwój państw i imperiów, żadne z nich nie okazało się dostatecznie skuteczne, aby
przetrwać. Struktura dużych firm nie jest przystosowana do sprostania wymaganemu tempu
podejmowania decyzji.
∞
Nowoczesne technologie umożliwią zarządzanie organizacjami gigantycznymi, a ich skala
uniemożliwi jakąkolwiek konkurencję. Przejrzystość gospodarki, możliwość porównywania
ofert i zminimalizowanie problemu odległości spowodują, że większe organizmy będą
wykorzystywać efekty skali do utrzymywania niewielkich korzystnych różnic swojej oferty
w porównaniu z konkurencyjną, uzyskując trwałą i pogłębiającą się przewagę.
Ω
Technologia nie jest w stanie tak dokładnie zmienić ludzkich upodobań, aby szarlotka
z cukierni na rogu przestała być niezbędna po niedzielnym obiedzie. Większość produktów
niszowych i usług najwyższą efektywność osiąga przy małej skali. Wiele produktów i usług najlepiej
realizować w skali średniej, dość dużej, całkiem sporej itd. Różnorodność nie jest stanem
przejściowym w drodze do modelu idealnego, jest najbardziej stabilnym przystosowaniem do
wielości funkcji i celów.
∞
Łatwość i szybkość przepływów kapitałowych i dostępność informacji doprowadzi do sytuacji, w której
nawet cukiernia na rogu nie ukryje się przed okiem największego na świecie producenta szarlotki.
Zostanie połknięta w jednej chwili i dołączona do globalnej sieci Apple-pie-on-the-corner.
79