Przerażony kameleon - eseje o przyszłości zarządzania - E-mentor

6
Piotr Płoszajski
raził powszechny wówczas sceptycyzm co do potencjalnych szerokich pożytków z Internetu
jednym słowem: „dęte!” 1 .
Zaledwie po 10 latach zakres zjawiska o nazwie Internet jest obezwładniający. Ogólna
liczba webstron, wliczając również te tworzone dynamicznie na żądanie i pliki dokumentowe
dostępne poprzez linki, przekracza, jak się szacuje, 600 mld, co oznacza po 100 stron na każdego
mieszkańca Ziemi. Każdy z 1 mld użytkowników sieci ma natychmiast, na wyciągnięcie
ręki (lub raczej myszy komputerowej): zdjęcia satelitarne Ziemi, numery telefonów, wyniki zawodów
sportowych, setki tysięcy utworów muzycznych i wideo, bieżące wiadomości światowe
i kursy walut, formularze wizowe, katalogi bibliotek, dowolne oprogramowanie, programy TV,
archiwalne egzemplarze gazet, zbiory sztuki, adresy sklepów, ceny towarów, podgląd na główne
skrzyżowania w setkach miast i… cokolwiek innego przyjdzie mu/jej do głowy. W wędrowaniu
po tej monstrualnej bazie danych pomaga mu jedna z niewiarygodnie łatwych w obsłudze
i fenomenalnie szybkich (lista milionów stron sporządzana zwykle w 0,2–0,3 sekundy) przeszukiwarek
z Google na czele.
Po nie więcej niż 12 latach od momentu powstania, jako – początkowo – niewielki eksperyment
z lokalnym sklepem w Bay Area, eBay stał się najbardziej dochodowym zastosowaniem
hipertekstu. W dowolnym momencie odbywa się z jego pomocą 50 mln aukcji; w ciągu roku
jest ich prawie 1,5 mld, a uczestniczyć w nich można siedząc przy własnym, kuchennym stole.
Jeszcze kilka lat temu specjaliści wątpili w możliwość sprzedawania w eBay samochodów;
w ubiegłym roku sprzedano ich z jego pomocą na łączną kwotę 11 mld dolarów.
Piszę o tym nie po to, aby epatować Czytelnika robiącymi wrażenie liczbami. Przykład
Internetu był mi potrzebny, żeby dostarczyć spektakularnej ilustracji dla ogólniejszej tezy:
żyjemy dzisiaj w wieku krótkookresowych nieciągłości powodowanych przez nowe, radykalne
technologie i/lub idee. Rozwój cywilizacyjny zawsze w historii odbywał się przez pojawianie
się co jakiś czas takich „nieciągłości” tyle, że dawniej były one przedzielone względnie długimi,
trwającymi kilka generacji, okresami stabilizacji. Dziś następują one po sobie nieporównanie
częściej niż kiedyś.
Jeśli przyjrzeć się natomiast charakterowi technologii i idei powodującymi te globalne
lub semiglobalne zakłócenia, to pojawia się interesująca konstatacja, o której coraz częściej
mamy się okazję przekonać: o losach świata (w tym także świata biznesu) decydowały zawsze
zdarzenia, które w świetle aktualnych przekonań „nie miały prawa się wydarzyć” – w każdym
razie tak szybko! Świadczą o tym liczne zawstydzające porażki wyobraźni w ciągu ostatniego
wieku – choćby takie, jak:
• Charles Duell, Prezydent US Patent Office, 1899 r.: „Wszystko, co mogło być
wynalezione, jest już wynalezione”;
• Robert Merton i Myron Scholes, laureaci Nagrody Nobla z zakresu ekonomii,
eksperci rynków finansowych przegrali całą swoją nagrodę na operacjach giełdowych;
• Słynny Klub Rzymski, 1972 r.: „światowa populacja na początku XXI wieku osiągnie
15 mld, spowoduje globalny głód i załamanie gospodarcze”;
• Thomas Watson, założyciel i prezes IBM, 1950 r.: „Świat potrzebuje nie więcej,
niż 5 komputerów rocznie”;
• Eksperci IBM, 1980 r.: „PC-ty nie mają przyszłości”;
• Harry M. Warner (Warner Brothers), 1930 r. (na 2 lata przed wielkim sukcesem
1 K. Kelly, We are the Web, WIRED, August 2005.